به اين ترتيب در اين «هشت صفت» كه به دنبال صفات پنج‌گانه بخش اوّل آمده، سخن از اعمال خالص و صالحى است كه بتوان آنها را از آفات گوناگون حفظ كرد و براى روز رستاخيز ذخيره نمود.

اين سخن را با حديثى از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله تكميل مى‌كنيم، آنجا كه فرمود:

«يقول اللّه تعالى: و عزّتي و جلالي ... لا يؤثر عبد هواه على هواى إلّا شتّتّ عليه أمره و لبّست عليه دنياه و شغلت قلبه بها و لم أعطه منها إلّا ما قدّرت له و عزّتي و جلالي ... لا يؤثر عبد هواى على هواه إلّا استحفظته ملائكتي و كفّلت السّموات و الأرضين رزقه‌

، خداوند متعال مى‌فرمايد: سوگند به عزّت و جلالم! ... كه هيچ بنده‌اى خواست و هواى خويش را برخواست و هواى من مقدّم نمى‌دارد، مگر اين كه كار او را پراكنده مى‌سازم و دنيايش را بر او مشتبه مى‌كنم و قلبش را به آن مشغول مى‌سازم و جز آنچه مقدّر كرده‌ام، به او نخواهم داد و سوگند به عزّت و جلالم! ... هيچ بنده‌اى خواست مرا بر خواست خودش مقدّم نمى‌شمرد، مگر اين كه فرشتگانم را به حفظ او دستور مى‌دهم و آسمانها و زمين‌ها را كفيل روزى او مى‌سازم.» [1] و سرانجام در آخرين بخش از سخنان امام عليه السّلام در اين خطبه، كه به هفت وصف ديگر، از صفات مؤمنان صالح و سعادتمند اشاره كرده، چنين مى‌فرمايد: «كسى كه صبر و استقامت را مركب راهوار نجات خويش قرار دهد و تقوا را وسيله (آرامش به هنگام) وفاتش بشمرد، در راه روشن گام نهد، و جادّه آشكار حق را ادامه دهد، اين چند روز زندگى را غنيمت شمرد و پيش از آنكه اجلش فرا رسد خويش را آماده كند، و از اعمال نيك توشه برگيرد.» جعل الصّبر مطيّة [2] نجاته، و التّقوى عدّة وفاته.

[1] كافى، جلد 2، صفحه 335.

[2] «مطيّه» به معناى مركب راهوار و سريع السيرى است كه سركشى نمى‌كند، و انسان را به بيراهه نمى‌كشاند.