هرگز به سراغ سراب نمى‌روند و عاشقانه به آب زلال و گوارا روى مى‌آورند.

اين هجوم عظيم و بى‌سابقه از يك سو دليل بر عظمت مقام امام عليه السّلام و از سوى ديگر دليل بر ناراحتى شديد مردم از وضع سابق بود و اين هر دو در خور بحث‌هاى گسترده تاريخى است. [1]

2- بر سر دو راهى جنگ و صلح، و ايمان و كفر!

در بخش اخير خطبه مشاهده كرديم كه امام عليه السّلام خود را بر سر دو راهى مى‌بيند يا جنگ يا انكار آنچه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله و سلّم آورده است.

اين به خاطر آن است كه جنگ با تام زشتى‌ها و عواقب شوم و مرگبارش، گاه تنها راه مبارزه با ظلم و فساد و بى‌عدالتى و تنها وسيله ريشه كن كردن فساد در زمين است.

به همين دليل يكى از اهداف متعدّد جنگ در قرآن مجيد خاموش كردن آتش فتنه و بازگشتن طاغيان و گردنكشان به سوى عدل الهى شمرده شده است: «وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ» «با آنها پيكار كنيد تا فتنه خاموش گردد» [2] «فَقاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِي‌ءَ إِلى‌ أَمْرِ اللَّهِ»، «با گروه تجاوزگر و ظالم پيكار كنيد تا به فرمان خدا بازگردند» [3] و در چنين مواردى رهبران الهى، عافيت طلبى را رها كرده و به استقبال شدايد جنگ و ناملايمات آن مى‌شتافتند، چرا كه از دست دادن آرامش دنيا در برابر از دست دادن سعادت آخرت براى آنها دشوار نبود!

[1] براى توضيح بيشتر مى‌توانيد به شرح خطبه شقشقيه (خطبه سوم در جلد اول) مراجعه فرماييد.

[2] سوره انفال، آيه 39.

[3] سوره حجرات، آيه 9.