حوادث، به پا خاستم تا باطل از ميان رفت و دين اسلام از خطر (خطر منافقان و دشمنان اسلام) رهايى يافت ...، فنهضت فى تلك الأحداث حتّى زاح الباطل و زهق و اطمأنّ الدّين و تنهنه.» اين تعبيرات، نشان مى‌دهد كه امام عليه السّلام در آن دوران در ميان دو مسأله ناگوار گرفتار بود: در يك سو، از دست رفتن حقّ مسلّم خودش و مسلمانان را مشاهده مى‌كرد، حقّى كه با از بين رفتنش، انحرافات عجيبى پيدا شد، و از سوى ديگر، توطئه شديد منافقان و دشمنان اسلام را مى‌ديد كه براى نابودى و محو اسلام، كمر بسته بودند و سوگند خورده بودند. و امام عليه السّلام بر اساس قاعده منطقى و عقلانى و شرعى اهمّ و مهم، به يارى اسلام شتافت و در برابر مشكل نخست، دندان بر جگر گذاشت و ناراحتى‌ها را تحمّل كرد.

2- آيا امام عليه السّلام با خليفه اول بيعت كرد؟

در اين كه موضع على عليه السّلام در برابر خليفه نخست و تصميمى كه در سقيفه بنى ساعده گرفته شد، چه بوده است، در ميان مورّخان و محدّثان، گفت و گو است.

دانشمندان و علماى شيعه و اهل سنت، در اين مسأله، اتفاق نظر ندارند.

شارح بحرانى مى‌گويد: غالب علماى شيعه را عقيده بر اين است كه على عليه السّلام از بيعت با خليفه نخست خوددارى كرد و گروهى از بنى هاشم نيز در اين مسأله با او هم صدا بودند، ولى سرانجام، گروهى آمدند و آنها را به اجبار، نزد ابو بكر بردند و امام عليه السّلام و ساير بنى هاشم، از روى اكراه، بيعت كردند.

مطابق قول ديگر، امير مؤمنان على عليه السّلام در خانه ماند و بيرون نيامد. آنها نيز چون احساس كردند كه او، تنها است و اقدامى ضد آنان نمى‌كند، از آن حضرت، صرف نظر كردند.

در اينجا نظر ديگرى است كه غالب محدّثان اهل سنّت طرفدار آن هستند و آن اين كه امام عليه السّلام شش ماه از بيعت خوددارى كرد تا فاطمه زهرا عليها السّلام بانوى اسلام، ديده از جهان بر بست. بعد از آن آمد و از روى اختيار، بيعت كرد.