شرح و تفسير گشايش درهاى اميد

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه كه برگرفته از آيات قرآن مجيد است سه بشارت به سه گروه مى‌دهد. نخست مى‌فرمايد: «چنين نيست كه خداوند درِ شكر را به‌روى بنده‌اى بگشايد و درِ فزونى را به‌رويش ببندد»؛

(مَا كَانَ اللَّهُ لِيَفْتَحَ عَلَى عَبْدٍ بَابَ الشُّكْرِ وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الزِّيَادَةِ)

. اين سخن برگرفته از آيه شريفه هفتم از سوره ابراهيم است: «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ».

آرى اين وعده الهى است كه خداوند شاكران را فزونى نعمت مى‌بخشد. دليل آن هم روشن است: شخصى كه از نعمت الهى در مسير اطاعت او استفاده مى‌كند و حق نعمت را ادا مى‌نمايد، با زبان حال مى‌گويد: من لايق اين نعمتم، و خداوند نيز نعمت را بر او مى‌افزايد. درست مثل اين‌كه باغبانى هنگامى كه باغ را آبيارى مى‌كند درختان را بارور و پرثمر مى‌بيند و اين امر سبب مى‌شود كه باغبان بيشتر از آن باغ مراقبت كند زيرا درختانش به زبان حال، لياقت خود را بيان كرده‌اند.

در دومين بشارت مى‌فرمايد: «چنين نيست كه خداوند باب دعا را به‌روى كسى بگشايد و باب اجابت را به‌رويش ببندد»؛

(وَ لَالِيَفْتَحَ عَلَى عَبْدٍ بَابَ الدُّعَاءِ وَيُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْإِجَابَةِ)

. اين، اشاره به آيه شريفه 60 سوره غافر است: «وَقَالَ رَبُّكُمْ ادْعُونِى أَسْتَجِبْ‌