شده است:

«أخْسَرُ النّاسِ مَن رَضِى بالدُّنْيا عِوَضاً عن الآخِرَةِ

؛ زيان‌كارترين مردم كسى است كه دنيا را به‌جاى آخرت بپذيرد. (و براى رسيدن به آن هيچ قيد و شرطى قائل نباشد)». [1]

در آيه 14 سوره حديد آمده است: « «وَلَكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِىُّ حَتَّى جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»؛ ولى شما خود را به هلاكت افكنديد و انتظار (هاى بيهوده) كشيديد، و (در همه چيز) شكّ و ترديد داشتيد، و آرزوهاى دور و دراز، شما را فريب داد تا فرمان (مرگ از سوى) خدا فرارسيد، و شيطان فريب‌كار شما را در برابر (اوامر) خداوند فريب داد!».

جمله

«لَمْ تُسَاعِدْهُ الْمَقَادِيرُ»

اشاره به اين است كه تقديرات با گروهى همراه مى‌شود و آن‌ها به خواسته دل و هوس‌هاى خود مى‌رسند و دست خالى از دنيا مى‌روند. گرچه اين‌ها نيز زيان‌كارند ولى از آن‌ها زيان‌كارتر كسانى هستند كه به آن خواسته‌ها نيز نمى‌رسند.

اين سخن را با كلامى عبرت‌انگيز از مرحوم شيخ مفيد در كتاب جَمَل پايان مى‌دهيم. او از حسن بصرى‌ [2] چنين نقل مى‌كند كه طلحه از يكى از مزارع بسيار وسيع و مهم كه عثمان به او بخشيده بود خارج مى‌شد مزرعه‌اى كه گاه هنگام رفتن به آن‌جا هزار سوار او را همراهى مى‌كردند سپس همراه او از مزرعه بازمى‌گشتند و اين وضع همچنان ادامه يافت تا او در قتل عثمان شركت كرد.

هنگامى كه جنگ جمل فرارسيد براى جنگيدن به وسط ميدان آمد در حالى كه زره محكمى پوشيده بود تا او را از تيرهاى دشمن حفظ كند. ناگهان تيرى آمد

[1]. غررالحكم، ح 2472.

[2]. معروف اين است كه حسن بصرى در جنگ جمل حضور نداشت و حتى در بعضى از روايات آمده است كه اوبعداً سخت از اين مسأله پشيمان شد (بحارالانوار، ج 1، ص 78) و آنچه در روايت مورد بحث از حسن نقل شده ظاهراً با واسطه بوده است همان‌گونه كه روايات ديگرى از او درباره جنگ جمل با تصريح به واسطه نقل شده است. (بحارالانوار، ج 32، ص 327، ح 313).