حاصل كلام امام عليه السلام اين است كه گروهى از انسان‌ها را به معامله‌گرانى تشبيه مى‌كند كه در اين دنيا تمام نيروهاى خود را براى رسيدن به آمال و آرزوها به‌كار مى‌گيرند و در عين حال، مقدرات به آن‌ها اجازه رسيدن به مقصود را نمى‌دهد و هنگامى كه از دنيا خارج مى‌شوند چيزى نيندوخته‌اند در حالى كه تمام نيروهاى خود را از دست داده‌اند و با دست خالى و كوشش‌هاى بيهوده وارد عرصه محشر مى‌شوند؛ كفه حسنات آن‌ها بسيار سبك و كفه سيئاتشان سنگين است. چراكه براى رسيدن به آمال و آرزوها علاوه بر هدر دادن نيروهاى خدادادى، سيئاتى در نامه اعمال خود ثبت كرده و بار سنگينى بر دوش خود نهاده‌اند.

اگر تنها نيروهاى خود را از دست داده بودند و گناهى مرتكب نمى‌شدند حسرت آن‌ها كمتر بود اما شديدترين حسرت‌ها به فرموده امام عليه السلام حسرت گروهى است كه زبان حالشان اين است:

قرآن مجيد نيز به اين حقيقت اشارات گويايى دارد ازجمله در آيه 167 سوره بقره مى‌خوانيم: « «كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ»؛ خداوند اين‌گونه است كه اعمال آن‌ها را به‌صورت مايه حسرت به آنان نشان مى‌دهد؛ و هرگز از آتش (دوزخ) خارج نخواهند شد!».

در سوره والعصر نيز تصريح شده كه همه انسان‌ها در خسران و زيان‌اند جز گروهى كه برنامه مشتمل بر چهار ماده دارند: ايمان، عمل صالح، دعوت به‌سوى حق و دعوت به استقامت (در برابر عوامل گناه، مشكلات اطاعت و مصائب):

«وَالْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِى خُسْرٍ* إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ».

در غررالحكم نيز همين معنا به‌صورت فشرده‌ترى از امام اميرمؤمنان عليه السلام نقل‌