التحقيق ريشه اصلى آن «هو بسط بعد قبض» ذكر شده است.

البته اين مسأله گاه جنبه خرافى داشته و گمان مى‌كردند اشخاصى كه گرفتار بيمارى صرع مى‌شوند جن در آن‌ها نفوذ كرده و به‌وسيله تعويذ مى‌خواستند جن را بيرون كنند ولذا در بعضى از روايات آمده‌است:

«النُّشرَةُ مِن عمَلِ‌الشَّيطانِ‌». [1]

ولى در بسيارى از اوقات جنبه مثبت داشته و آن اين‌كه به‌وسيله دعا و حرز كه به بيمار مى‌دادند از خدا تقاضاى شفاى او را مى‌كردند.

و از آن‌جا كه بوى خوش و عسل و سوار شدن بر مركب راهوار و نگاه كردن به سبزه سبب نشاط و زوال غم و اندوه مى‌شود امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه آن را شبيه حرز و تعويذ دانسته و اين تعبير زيبا را درباره آن به‌كار برده، گويى اين چهار موضوع همچون حرز و تعويذى است كه غم و اندوه را از انسان زايل مى‌كند و اين موضوع علاوه بر اين‌كه به تجربه ثابت شده هم‌اكنون مورد تأكيد پزشكان براى رفع غم واندوه وافسردگى و تجديد نشاط بعد از خستگى مى‌باشد.

قابل توجه اين‌كه در بعضى از روايات به‌جاى «عسل» «غُسل» آمده است.

مرحوم طبرسى در كتاب مكارم الاخلاق حديث را اينگونه نقل مى كند:

«التَّطَيُّبُ نُشْرَةٌ والغُسْلُ نُشْرَةٌ والنَّظَرُ إلى الخُضْرَةِ نُشْرَةٌ والرُّكوبُ نُشْرَةٌ

؛ خوشبو كردن خويشتن و غسل نمودن و نگاه كردن به سبزه و سوار بر مركب شدن موجب زوال غم و اندوه است». [2]

نكته اسباب نشاط و شادى و دفع غم و اندوه‌

فراگير بودن احكام اسلام سبب شده كه اهميتى نيز به اسباب نشاط و زوال‌

[1]. نهايه ابن اثير، در ماده نشر.

[2]. مكارم الاخلاق، ص 42.