و سعى براى سامان بخشيدن به حدّ لازم براى زندگى دنيا كار نادرستى است، زيرا از آن در روايات اسلامى به عبادت و گاه به فريضه ياد شده است و يكى از مثال‌هايى كه براى كسب واجب مى‌زنند تلاش براى تأمين نيازمندى‌هاى همسر و فرزندان است.

شاهد گفتار بالا آن است كه در حديث معروف و معتبرى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم:

«الْكَادُّ عَلَى عِيَالِهِ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ؛

كسى كه براى تأمين زندگى عيال خود زحمت كشد مانند مجاهد در راه خداست». [1]

در حديث معتبر ديگرى از امام على بن موسى‌الرضا عليهما السلام نكته بالاتر از اين آمده است:

«الَّذِي يَطْلُبُ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَا يَكُفُّ بِهِ عِيَالَهُ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ؛

آن‌كس كه تلاش مى‌كند از فضل پروردگار مالى به دست آورد كه احتياج همسر و فرزندان را برطرف سازد پاداش او از مجاهد در راه خدا بالاتر است». [2]

آنچه مورد نكوهش امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه است دو چيز است: يكى حرص زدن و بيش از نياز جمع‌آورى كردن به‌گونه‌اى كه انسان را به‌كلى در دنيا غرق كند و از آخرت غافل سازد، و ديگرى، نخوردن و اندوختن، به نام تأمين آينده فرزندان كه در واقع، آن هم نوعى سوءظن به لطف خداست، زيرا خداوند آينده آن‌ها را نيز اگر اهل سعى و تلاش باشند تأمين مى‌كند. ضرورتى ندارد كه فرزندان، براى هميشه وابسته به پدران و مادران باشند و به صورت انگلى زندگى كنند. تجربه نشان داده در بسيارى از موارد فرزندان ثروتمندان كه ارث كلانى به دست آن‌ها مى‌رسد نه‌تنها قدر ثروت بى‌رنج را نمى‌دانند، بلكه افرادى عاطل و باطل خواهند بود. به عكس، بسيارى از فرزندان افراد فقير را سراغ داريم كه با

[1]. كافى، ج 5، ص 88، ح 1

[2]. همان، ح 2