قبايح و زشتى‌ها و حسن خلق از درگيرى با مردم و شكر، انسان را به قدردانى از نعمت‌ها تشويق مى‌كند و همين امور است كه سيئات را به حسنات مبدل مى‌كند؛ يعنى در پرتو اين صفات در ادامه راه گناهان تبديل به حسنات مى‌شوند.

در پانزدهمين نكته حكيمانه مى‌فرمايد: «هيچ ارزش و اعتبارى (براى انسان) همچون فروتنى نيست»؛

(وَلَا حَسَبَ كَالتَّوَاضُعِ)

. بسيارند كسانى كه از نظر شرافت خانوادگى در حد مطلوبى هستند و خودشان نيز صفات برجسته‌اى دارند؛ ولى بر اثر تكبر و خودبرتربينى، در جامعه منفورند در حالى كه متواضعان هرچند حسب و نسب عالى نداشته باشند محبوب مردمند.

در حديثى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم كه به يارانش فرمود:

«إنَّ التَّواضُعَ يَزيدُ صاحِبَهُ رَفْعَةً فَتَواضَعُوا يَرْفَعْكُمُ اللَّهُ؛

تواضع و فروتنى صاحبش را به مقام بالا مى‌رساند، بنابراين فروتنى كنيد تا خدا شما را بالا ببرد». [1]

در شانزدهمين نكته حكمت‌آميز مى‌فرمايد: «هيچ شرافتى چون علم و دانش نيست»؛

(وَ لَاشَرَفَ كَالْعِلْمِ)

. «شرف» به معناى شايستگى و عظمت و افتخار و نيكنامى است و به يقين، اين امور از طريق علم و دانش به دست مى‌آيد زيرا علم و آگاهى كليد همه افتخارات و ارزش‌هاى انسانى است و براى افراد نادان و جاهل جايى در جامعه انسانى وجود ندارد.

قرآن مجيد و روايات اسلامى پر است از آيات و رواياتى كه در مدح و ستايش علم آمده است تا آنجا كه مركّب‌هاى نوك قلم دانشمندان از خون شهيدان برتر شمرده شده است.

در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم كه فرمود:

«طَلْبتُ الشَّرَفَ فَوَجَدْتُهُ فِى‌

[1]. كافى، ج 2، ص 121، ح 1.