و نيايش‌هاى طولانى و پرسوز و گداز نيست؛ عبادت در درجه نخست آن است كه انسان واجبات خود را ادا كند؛ اعم از پرداختن حقوق مردم و اداى حقوق مالى دينى و از همه مهم‌تر اداى حق الهى.

در چهاردهمين نكته مى‌فرمايد: «هيچ ايمانى مانند حيا و صبر نيست»؛

(وَلَا إِيمَانَ كَالْحَيَاءِ وَالصَّبْرِ)

. «حيا» به معناى حالت بازدارنده‌اى است كه انسان را از رفتن به سراغ كارهاى زشت باز مى‌دارد. به بيان ديگر، حيا انقباض نفس در برابر زشتى‌هاست و «صبر» به معناى استقامت در برابر مشكلات است؛ خواه مشكلات اطاعت باشد يا ترك معصيت و يا مشكلات مصائب و سختى‌ها.

به يقين اگر حالت حيا نباشد، ايمان بر باد مى‌رود و اگر صبر و استقامت در برابر مشكلات نباشد ايمان ثبات و قرارى نخواهد داشت.

در حديثى از امام صادق يا امام باقر عليهما السلام مى‌خوانيم:

«الْحَياءُ وَ الْإيمانُ مَقْرُونانِ فى‌ قَرَنٍ فَإذا ذَهَبَ أحَدُهُما تَبِعَهُ صاحِبُهُ؛

حيا و ايمان با يك ريسمان بسته شده‌اند هرجا يكى از آنها برود ديگرى به دنبال او خواهد رفت». [1]

در حديثى از امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله آمده است:

«أرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فيهِ وَكانَ مَنْ قَرْنِهِ إلى‌ قَدَمِهِ ذُنُوباً بَدَّلَهَا اللَّهُ حَسَناتٍ: الصِّدْقُ وَ الْحَياءُ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ وَ الشُّكْرُ؛

چهار صفت است كه در هر كسى باشد هرچند از فرق تا قدمش گناه باشد خداوند آن را تبديل به حسنات مى‌كند: صدق و حيا و حسن خلق و شكر». [2]

بديهى است راستگويى انسان را از بسيارى از گناهان باز مى‌دارد و حيا از

[1]. كافى، ج 2، ص 106، ح 4.

[2]. همان، ص 107، ح 7. (در تحف العقول، ص 369، به جاى عبارت «ذنوباً»، «ذنوب» آمده است كه صحيح‌تر به نظر مى‌رسد).