رابعاً گفتار زياد، نيروها و انرژى‌هاى ذخيره انسان را بر باد مى‌دهد و وقت عزيز او را تلف مى‌كند و موجب دشمنى‌ها و عداوت‌ها مى‌شود، بنابراين عقل و شرع به ما فرمان مى‌دهد كه كم‌بگوئيد و گزيده بگوئيد.

در حديثى از همان حضرت در غررالحكم‌ مى‌خوانيم:

«إيّاكَ وَفُضُولَ الْكَلامِ فَإنَّهُ يُظْهِرُ مِنْ عُيُوبِكَ ما بَطَنَ وَيُحَرِّكُ عَلَيْكَ مِنْ أعْدائِكَ ما سَكَنَ؛

از زياده‌گويى بپرهيز كه عيب‌هاى نهانى تو را ظاهر مى‌سازد و كينه‌هاى آرام‌گرفته دشمنانت را بر ضد تو تحريك مى‌كند». [1]

در حديثى از رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم:

«إنَّ الرَّجُلَ لَيَتَحَدَّثُ بِالْحَديثِ ما يُريدُ بِهِ سُوءًا إلّا لِيُضْحِكَ بِهِ الْقَوْمُ يَهْوى‌ بِهِ أبْعَدَ مِنَ السَّماءِ؛

انسان گاهى سخنى مى‌گويد كه قصد بدى ندارد جز اين‌كه مى‌خواهد مردم را بخنداند و به سبب آن (از مقام خود) سقوط مى‌كند بيش از فاصله زمين و آسمان». [2]

احاديث اسلامى درباره سكوت و كم سخن گفتن و پرهيز از خطرات زبان بسيار زياد است كه در اين مختصر نمى‌گنجد. اين سخن را با حديث ديگرى از پيغمبر اكرم پايان مى‌دهيم كه فرمود:

«مِنْ حُسْنِ إِسْلَامِ الْمَرْءِ تَرْكُهُ مَا لَايَعْنِيهِ؛

از نشانه‌هاى خوبى اسلام انسان سخن نگفتن درباره امورى است كه به او ارتباطى ندارد. [3]

[1]. غررالحكم، طبق نقل ميزان الحكمه، ح 11849 «باب النهى عن كثرة الكلام».

[2]. ميزان الحكمه، همان باب.

[3]. بحارالانوار، ج 1، ص 216، ح 28.