به همين دليل در كلام بعضى از بزرگان آمده است:

«أبْخَلُ النَّاسِ بِمالِهِ أجْوَدُهُمْ بِعِرْضِهِ؛

بخيل‌ترين مردم در مورد مال خود سخاوتمندترين آنها در مورد آبروى خويش است». [1]

آنگاه امام به رذيله دوم اخلاقى اشاره كرده مى‌فرمايد: «ترس مايه نقصان مى‌شود»؛

(وَالْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ)

. افراد ترسو هرگز نمى‌توانند از قابليت‌ها، شايستگى‌ها و استعدادهاى خود استفاده كنند و نتيجه آن عقب‌ماندگى در زندگى است. به علاوه هنگامى كه دين و جان و ناموس و كشور آنها به خطر بيفتد از جهاد ابا دارند و به جاى اين‌كه در صف مجاهدان باشند در صف قاعدان و بيماران و از كار افتادگان و كودكان قرار مى‌گيرند. هرگز هيچ آدم ترسويى به مقامى نرسيده؛ نه كشف مهمى كرده نه پيروزى چشمگيرى به دست آورده و نه به قله‌هاى كمال رسيده است.

از اين رو در حديثى از امام باقر عليه السلام مى‌خوانيم:

«لَا يُؤْمَنُ رَجُلٌ فِيهِ الشُّحُّ وَالْحَسَدُ وَالْجُبْنُ وَلَا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ جَبَاناً وَلَا حَرِيصاً وَلَا شَحِيحاً؛

هيچ يك از كسانى كه داراى بخل و حسد و جبن باشند به حقيقت ايمان نمى‌رسند و مؤمن ترسو و بخيل و حريص نخواهد بود». [2] حتى امير مؤمنان على عليه السلام به مالك اشتر توصيه مى‌كند «كه هرگز افراد ترسو را به حوزه مشاوران خود راه مده»؛

(وَلَا تُدْخِلَنَّ فِي مَشوَرَتِكَ بَخِيلًا ... وَ لَاجَبَاناً)

و همان‌گونه كه امام عليه السلام در نامه مالك اشتر اشاره فرموده سرچشمه جبن و ترس سوء ظن به ذات پاك پروردگار است، زيرا مى‌دانيم خداوند به افراد با ايمان وعده داده كه من شما را تنها نمى‌گذارم به جنگ مشكلات برويد و از من يارى بطلبيد. آن‌گاه امام در سومين جمله اشاره به آثار فقر در زندگى انسان‌ها مى‌كند

[1]. شرح نهج‌البلاغه علامه شوشترى، ج 13، ص 308.

[2]. بحارالانوار، ج 64، ص 364، ح 68.