مسائل مهم نيز چنين كند و تمام جوانب يك مسئله را از خوب و بد بدون اغماض بررسى كند تا بتواند تصميم صحيح بگيرد.

شخصى به رسول خدا صلى الله عليه و آله عرض كرد: اى رسول خدا! به من سفارشى كن.

فرمود: اگر بگويم مى‌پذيرى؟ عرض كرد: آرى! پيامبر اين جمله را سه بار تكرار كرد و در هر سه بار آن مرد گفت: آرى اى رسول خدا! پيامبر فرمود:

«فَإِنِّي أُوصِيكَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ فَإِنْ يَكُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ يَكُ غَيّاً فَانْتَهِ عَنْهُ؛

من به تو سفارش مى‌كنم هنگامى كه تصميم بر انجام كارى گرفتى در عاقبت‌آن بينديش اگر كار صحيحى بود انجام ده و اگر گمراهى بود از آن خوددارى كن». [1]

به يقين حزم و دورانديشى ايجاب مى‌كند كه انسان افزون بر استفاده از فكر خويش، از افكار ديگران نيز بهره بگيرد، همان‌گونه كه در حديثى از امام باقر عليه السلام مى‌خوانيم كه فرمود: «از رسول خدا صلى الله عليه و آله پرسيدند حزم و دورانديشى چيست؟

فرمود: مشورت با صاحب نظران و پيروى از آنها». [2]

گاه براى رسيدن به پيروزى بايد از نقشه پيچيده و مختلفى استفاده كرد كه آگاهى دشمن بر آن سبب نابود شدن وى است، از اين رو امام عليه السلام در سومين و آخرين جمله حكمت‌آميز فوق مى‌فرمايد: «تفكر صحيح در گرو نگه‌دارى اسرار است»؛

(وَ الرَّأْيُ بِتَحْصِينِ الْأَسْرَارِ)

. در حديث ديگرى كه از امام عليه السلام در غررالحكم‌ نقل شده مى‌خوانيم:

«سِرُّكَ أسيرُكَ فَانْ أفْشَيْتَهُ صِرْتَ أسيرَهُ؛

راز تو اسير توست؛ اما اگر آن را افشا كردى تو اسير آن مى‌شوى». [3]

[1]. كافى، ج 8، ص 149، ح 130.

[2]. بحارالانوار، ح 72، ص 100، ح 16.

[3]. غررالحكم، ص 320، ح 7415.