شرح و تفسير راه پيروزى‌

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه و پرمايه در سه جمله كوتاه رمز پيروزى را در كارها بيان مى‌كند. نخست مى‌فرمايد: «پيروزى در گرو تدبير است»؛

(الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ)

. «حَزْم» كه به معناى دورانديشى و مطالعه عواقبِ كار است، يكى از مهم‌ترين عوامل پيروزى است، زيرا افراد سطحى‌نگر كه گرفتار روزمرّگى هستند در برابر حوادث پيش‌بينى نشده به زودى به زانو در مى‌آيند و رشته كار از دستشان بيرون مى‌رود و شكست مى‌خورند.

در حديث ديگرى در غررالحكم‌ امام مى‌فرمايد:

«مَنْ أخَذَ بِالْحَزْمِ اسْتَظْهَرَ وَمَنْ أضاعَ الْحَزْمَ تَهَوَّرَ؛

كسى كه حزم و دورانديشى بر گيرد پيروز مى‌گردد و كسى كه آن را ضايع كند به هلاكت مى‌افتد». [1]

سپس امام عليه السلام در جمله دوم مى‌فرمايد: «حزم و دورانديشى در گرو به كار گرفتن فكر است»؛

(وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْيِ)

. «اجالة» به معناى جولان دادن و «رأى» به معناى فكر است و منظور از جولان دادن فكر اين است كه انسان همچون اسب سوارى كه در تمام اطراف ميدان نبرد، قبل از شروع گردش مى‌كند تا از نقاط ضعف و قوت با خبر شود، بايد در

[1]. غررالحكم، ص 457، ح 10870.