در آغاز اسلام كه عدد مسلمانان كم بود و در ميان آنها گروهى از پيران نيز وجود داشتند پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله اصرار داشت كه پيران چهره جوان به خود بگيرند تا مايه ترس و وحشت دشمن شوند و نشانى از ضعف در آنها ديده نشود به همين دليل دستور خضاب و رنگ كردن صادر شد. منتها براى اين‌كه دشمنان اعم از يهود و مشركان، از نكته اين كار باخبر نشوند و دوستان نيز احساس ضعف نكنند پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله اين دستور را مستند به عدم شباهت با يهود كرد كه اين كار را به خود اجازه نمى‌دادند.

امام عليه السلام به اين نكته دقيق اشاره مى‌كند كه هر حكمى تابع موضوع خود است؛ اگر موضوع تغيير يابد آن حكم نيز عوض مى‌شود، همان‌گونه كه اگر شراب سركه شود و يا كافر مسلمان گردد حكم آن تغيير پيدا مى‌كند.

امام عليه السلام مى‌فرمايد: موضوع اين حكم رعب افكندن در دل دشمنان از طريق جوان نمايى پيران بوده و اين مربوط به زمانى است كه عدد مسلمانان كم بود اما در عصر امام كه اسلام سراسر منطقه را فرا گرفته بود و حكومت اسلامى تثبيت يافته بود نه ترسى از مشركان وجود داشت و نه خوفى از يهود، ديگر موضوعى براى رعب افكندن در دل دشمن از طريق رنگ كرد موهاى سفيد باقى نمانده بود.

در اينجا دو سؤال پيش مى‌آيد:

سؤال اول اين‌كه ما معتقديم:

«حَلَالُ مُحَمَّدٍ حَلَالٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَحَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة؛

حلال و حرام اسلام تا دامنه قيامت تغيير ناپذير است». [1] و اين اصل با آنچه در اين حديث آمده چگونه سازگار است؟

مرحوم مغنيه در شرح نهج البلاغه‌ خود پاسخ خوبى به اين سؤال داده است كه با توضيحى آن را مى‌آوريم: احكام شرع دو گونه است: احكامى كه بر اساس‌

[1]. كافى، ج 1، ص 58، ح 19.