بِهَا الْعَيُّوقُ‌ [1])

. امام با تشبيهات زيبا و مثال‌هاى گويا اين نكته را به معاويه گوشزد مى‌كند كه مقام خلافت مسلمانان هرگز به او نمى‌رسد و هيچ‌گاه شايستگى آن را ندارد؛ تقوايى در سرحد عصمت مى‌خواهد كه ذره‌اى از آن در وجود معاويه نبود و علم و دانشى فوق‌العاده مى‌طلبد كه در معاويه عُشرى از اعشار آن وجود نداشت و زيرا او مجموعه‌اى بود از مكر و خدعه و بى‌تقوايى؛ گاه او را به كسى تشبيه مى‌كند كه مى‌خواهد از شن‌زارى عبور كند و پاهايش تا زانو در آن فرو رفته و گاه به كسى كه مسير خود را از دخمه‌هاى زيرزمينى انتخاب كرده و گاه به پرنده ناتوان و شكسته‌بالى كه مى‌خواهد خود را به جايگاه عقاب بر فراز كوه‌ها برساند و يا به اوج آسمان‌ها در كنار ستاره عيّوق قرار گيرد و با اين همه ضعف و ناتوانى اين همه بلندپروازى راستى عجيب است؛ گاه حكومت مصر و شام را مى‌خواهد و گاه جانشينى على بن ابى طالب را.

سپس امام عليه السلام در برابر تقاضاهاى معاويه در امر حكومت دست رد بر سينه اين نامحرم زده و به صورت قاطعانه مى‌فرمايد: «پناه به خدا مى‌برم از اينكه كه تو پس از من سرپرست و پيشواى مسلمانان گردى و امور آنها را سامان دهى و يا اينكه من در اين باره براى تو نسبت به (سرپرستى) يك تن از آنان قرارداد و عهدى امضا كنم»؛

(وَحَاشَ لِلَّهِ‌ [2] أَنْ تَلِيَ لِلْمُسْلِمِينَ بَعْدِي صَدْراً أَوْ وِرْداً [3]، أَوْ

أُجْرِيَ لَكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمْ عَقْداً أَوْ عَهْداً!!)

. به اين ترتيب امام معاويه را از اينكه امتياز حكومت شام و مصر به او داده شود

[1]. «العَيُّوق» ستاره معروفى است كه بسيار دوردست به نظر مى‌رسد و در كنار كهكشان يا ستاره ثريا ديده مى‌شود و ضرب‌المثل است در دورى‌

[2]. «حاش للَّه» در اصل «حاشى‌ للَّه» بوده و «حاشى‌» به معناى «كنارگيرى كرد» است. اين جمله به معناى‌مبادا، خدا نكند، به خدا پناه مى‌برم، به كار مى‌رود

[3]. «صَدْراً أوْ وِرْداً» ورد به معناى وارد شدن بر آبگاه و صدر به معناى خارج شدن از آن است و تعبير به «صدراً أو ورداً» به معناى دخالت كردن و سرپرستى نمودن امور است‌