تَهُزُّ [1] الشُّجَاعَ وَتُحَرِّضُ‌ [2] النَّاكِلَ‌ [3] إِنْ شَاءَ اللَّهُ).

به يقين مسأله تشويق افراد لايق و پركار هميشه براى پيشرفت كارهاى اجتماعى مؤثر بوده و هست و مخصوصاً در دنياى امروز بسيار به آن اهمّيّت داده مى‌شود. انتخاب استاد نمونه، صنعتگر نمونه، كشاورز نمونه و فرماندهان نمونه و دادن لوح سپاس و جايزه‌هاى بزرگ و عنوان كردن نام آنها در رسانه‌ها در همين راستا صورت مى‌گيرد.

شايان توجّه اينكه اين تشويق‌ها- چنان‌كه امام در گفتار بالا اشاره فرموده- اثر مضاعف دارد؛ از يك‌سو افراد لايق را به كار وامى‌دارد و از سوى ديگر افراد سست و كم‌كار كه خود را در آن ميان سر شكسته مى‌بينند به فكر تغيير مسير مى‌اندازد.

آن‌گاه امام عليه السلام در ادامه اين سخن- يعنى مسأله تشويق‌ها- به توضيح بيشترى در اين زمينه پرداخته مى‌فرمايد: «سپس بايد ارزش زحمات هر يك را به دقت بشناسى و هرگز كار خوب كسى را به ديگرى نسبت ندهى و ارزش خدمت او را كمتر از آنچه هست به حساب نياورى»؛

(ثُمَّ اعْرِفْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا أَبْلَى، وَلَا تَضُمَّنَ‌ [4] بَلَاءَ امْرِئٍ إِلَى غَيْرِهِ، وَلَا تُقَصِّرَنَّ بِهِ دُونَ غَايَةِ بَلَائِهِ)

امام در اين سه جمله كه هر يك به نكته خاصى اشاره دارد و در عين حال مكمّل يكديگر است تأكيد مى‌كند كه مالك كاملًا مراقب باشد و ارزش زحمات‌

[1]. «تهزّ» از ريشه «هزّ» بر وزن «حظّ» به معناى جنبش دادن و تحريك شديد است.

[2]. «تَحرّضْ» از ريشه «تحريض» به معناى برانگيزاندن و ترغيب كردن بر چيزى است.

[3]. «النّاكِل» به معناى انسان كم‌كار يا ترسو و عقب‌نشينى كننده است، از ريشه «نكول» به معناى ترسيدن و عقب‌نشينى كردن گرفته شده است.

[4]. «لاتضمّنّ» از ريشه «تضمّن» بر وزن «تعهد» به معناى در بر داشتن و شامل شدن چيزى است و در جمله بالا به اين اشاره دارد كه نقاط قوت كسى را براى ديگرى قرار نده و ضميمه ديگرى مساز.