نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 440
سپس امام عليه السلام در آخرين توصيه در اين بخش از عهدنامه به مالك دستور
مىدهد همواره در كنار علما و حكما باشد، مىفرمايد: «و با دانشمندان، زياد به
گفتوگو بنشين و با انديشمندان نيز بسيار به بحث پرداز (و اين گفتوگوها و بحثها
بايد) درباره امورى (باشد) كه بهوسيله آن، امور بلاد تو اصلاح مىشود و آنچه را
پيش از تو باعث پيشرفت كار مردم بوده است برپا مىدارد»؛
در واقع امام در اين قسمت از وصاياى خود به مالك توصيه مىكند همواره سطح
آموزش خود را در احكام و موضوعات بالا ببرد، با علما و دانشمندان پيوسته به
گفتوگو بنشيند تا به احكام الهى و اصول كشوردارى آشناتر گردد و با انديشمندان
پيوسته بحث كند تا از تجارب آنها در تشخيص موضوعات مهم بهره گيرد و هنگامى كه
آگاهى زمامدار نسبت به اين دو بخش افزايش پيدا كند، امر بلاد اصلاح مىشود و
سنّتهاى حسنه پيشين همچنان باقى و برقرار مىماند.
مرحوم كلينى در جلد اوّل اصول كافى بابى به عنوان «بابُ مُجالَسَةِ الْعُلَماءِ
وَصُحْبَتِهِمْ» آورده و از جمله روايات باب اين است:
مجلسى كه در آن در كنار شخص مورد اطمينانى بنشينيم (و از او علم و دانشى فرا
گيرم) در دل من اطمينان بخشتر از آن است كه يك سال اعمال صالح انجام دهم». [2]
در حديث ديگرى از لقمان نقل مىكند كه به فرزندش نصيحت كرد: «فرزندم
[1]. «مُناقَشَة» از ريشه «نقش» در
اصل به معناى بيرون كشيدن خار از بدن بهوسيله منقاش است سپس به هرگونه بحث دقيق و
حسابرسى كامل اطلاق شده است، بنابراين مناقشه حكما به معناى بحث دقيق با
دانشمندان است.