مجازات و مؤاخذه قرار گرفتند، زمامدار و والى بايد از آنها برحذر باشد و از حسن ظن به آنها بپرهيزد.

آن‌گاه امام عليه السلام در ادامه سخن به نكته مهم ديگرى مى‌پردازد و مالك اشتر را از شكستن سنّت‌هاى صالح برحذر مى‌دارد. مى‌فرمايد: «هرگز سنّت مفيد و پسنديده‌اى را كه پيشگامان اين امت به آن عمل كرده‌اند و ملت اسلام با آن الفت گرفته و امور رعيت به‌وسيله آن اصلاح شده مشكن»؛

(وَلَا تَنْقُضْ سُنَّةً صَالِحَةً عَمِلَ بِهَا صُدُورُ [1] هَذِهِ الْأُمَّةِ، وَاجْتَمَعَتْ بِهَا الْأُلْفَةُ، وَصَلَحَتْ عَلَيْهَا الرَّعِيَّةُ).

سنّت در دو معنا به‌كار مى‌رود: گاه به معناى عادات و روش‌هايى است كه از گذشتگان و پيشينيان به يادگار مانده و آن بر دو قسم است: حسنه و سيئه.

همان‌گونه كه در روايت معروف پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله آمده است:

«مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً عَمِلَ بِها مَنْ بَعْدَهُ كانَ لَهُ أجْرُهُ وَمِثْلُ أُجُورِهِمْ مِنْ غَيْرِ أنْ يَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَىْ‌ءٌ وَمَنْ سَنَّ سُنَّةً سَيِّئَةً فَعَمِلَ بِها بَعْدَهُ كانَ عَلَيْهِ وِزْرُهُ وَمِثْلُ أوْزارِهِمْ مِنْ غَيْرِ أنْ يَنْقُصَ مِنْ أوْزارِهِمْ شَىْ‌ءٌ؛

كسى كه سنّت نيكى را پايه‌گذارى كند و بعد از وى به آن عمل شود پاداش آن و پاداش كسانى كه به آن عمل كرده‌اند براى او خواهد بود بى‌آنكه چيزى از پاداش آنها كم شود و كسى كه سنّت بدى را پايه‌گذارى كند و بعد از او به آن عمل شود گناه آن و همانند گناه كسانى كه به آن عمل كرده‌اند خواهد بود بى‌آنكه از گناهان آنها چيزى كاسته شود». [2]

معناى دوم سنّت اين است كه به معناى سخن پيامبر اكرم و فعل و تقرير اوست و كلام امام عليه السلام در اينجا ناظر به معناى اوّل است. (به قرينه جمله: وَلا

[1]. «صُدُور» در اينجا به معناى پيشگامان و صدر نشينان و مسلمانان صدر اسلام است.

[2]. كنزالعمال، ح 910. شبيه اين حديث در منابع شيعه از امامان معصوم به طرق مختلف و با تعبيرات متفاوت نقل شده است. به بحارالانوار، ج 68، ص 257 و 258 مراجعه شود.