نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 366
مراقب عمران و آبادى اراضى باشد و از سختگيرىهايى كه سبب كمبود محصولات
كشاورزى مىشود بپرهيزد.
آنگاه امام عليه السلام در ادامه اين سخن چهار دستور اخلاقى مهم به مالك دارد
كه در واقع پايههاى اصلى معنوى حكومت او را تشكيل مىدهد.
نخست مىفرمايد: «او را به تقواى الهى فرمان مىدهد»؛
(أَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ).
خطبهها و نامهها و كلمات قصار نهجالبلاغه پر است از توصيه به تقوا، همان
چيزى كه خميرمايه سعادت انسان در دنيا و آخرت است. تقوا به معناى احساس مسئوليت
درونى و پرهيز از هرگونه گناه و امر خلاف و تعدى و اجحاف است و به سخن ديگر، حالت
بازدارنده معنوى است كه سبب مىشود انسان از مسير حق هرگز منحرف نگردد و البته
هرقدر مسئوليت انسان سنگينتر باشد تقواى بيشترى را مىطلبد.
در دومين دستور مىفرمايد: «و او را به ايثار و مقدّم داشتن اطاعت خدا و پيروى
از آنچه در كتاب او (قرآن مجيد) به آن امر فرموده اعم از فرايض (واجبات) و سنن
(مستحبات) دستور مىدهد، همان دستوراتى كه هيچ كس جز با متابعت آنها روى سعادت
نمىبيند و جز با انكار و ضايع ساختن آن در مسير شقاوت و بدبختى واقع نمىشود»؛
«فرايض» و «سنن» را معمولًا به واجبات
و مستحبات تفسير مىكنند و گاه گفته مىشود: «فرايض» واجباتى است كه در كتاب
اللَّه آمده و «سنن» احكام و واجباتى كه در كلام پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله
ذكر شده است. در اين صورت جمله
«مَا أَمَرَ بِهِ فِي كِتَابِهِ»
شامل امر به اطاعت پيغمبر صلى الله عليه و آله در بيان احكام نيز مىشود.
در تفسير اين دو واژه اين احتمال نيز هست كه «فرايض» اشاره به واجبات
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 366