شارحان نهج‌البلاغه غالباً اين جمله را اشاره به طلحه و زبير و پيروانشان كه براى رسيدن به خلافت آتش جنگ جمل را روشن كردند مى‌دانند. آنها هم‌پيمان شده بودند كه از پاى ننشينند تا حكومت بصره را به دست آورند و در صورت توانايى گسترش دهند؛ ولى همگى ناكام و سردمداران كشته شدند و بقيه شكست سختى خوردند و عايشه كه از رهبران اصلى اين جنگ بود مورد عفو امام عليه السلام واقع شد و شرمسار به مدينه بازگشت و به اين ترتيب جمله‌

«فَأَكْذَبَهُمْ؛

خداوند آنها را تكذيب كرد و دروغشان را ظاهر ساخت» انجام گرفت.

آن‌گاه امام عليه السلام در چهارمين نكته خود به معاويه هشدار مى‌دهد كه به ياد روز قيامت باشد و از عواقب كار خويش در آن روز نگران گردد، مى‌فرمايد: «از آن روزى برحذر باش كه افرادى كه كارهاى پسنديده انجام داده‌اند، شادند و كسانى كه زمام خويش را به دست شيطان سپردند و آن را باز پس نگرفته‌اند سخت پشيمانند»؛

(فَاحْذَرْ يَوْماً يَغْتَبِطُ [1] فِيهِ مَنْ أَحْمَدَ [2] عَاقِبَةَ عَمَلِهِ، وَيَنْدَمُ مَنْ أَمْكَنَ‌ [3]

الشَّيْطَانَ مِنْ قِيَادِهِ‌ [4] فَلَمْ يُجَاذِبْهُ).

آرى در آن روز نيكان شاد و مسرورند و در عين حال تأسف مى‌خورند كه چرا بيشتر و بهتر عمل نكردند و بَدان به‌سبب سيئات اعمال و كيفرهايى كه با چشم مى‌بينند سخت نادم مى‌شوند.

قرآن مجيد روز قيامت را «يَوْمُ الْحَسْرَة» شمرده است آنجا كه مى‌فرمايد:

[1]. «يَغْتَبِطُ» از ريشه «غِبْطه» به معناى شادى و سرور است و گاه به معناى حسد نيز به‌كار رفته (اما نه حسد به‌معناى آرزوى سلب نعمت از ديگرى، بلكه به معناى رسيدن به نعمت‌هايى است كه نصيب ديگران شده).

[2]. «أَحْمَدَ» از ريشه «حَمْد» در اينجا به معناى شايسته ستايش يافتن است.

[3]. «أمْكَنَ» از ريشه «امكان» در اينجا به معناى آسان كردن و وسايل كارى را فراهم نمودن است كه نتيجه آن سلطه بر چيز يا شخصى مى‌شود.

[4]. «قِياد» به معناى افسار است و از ريشه «قِيادَة» به معناى رهبرى كردن گرفته شده است.