مَنبِج‌ [1] (كه نسبتاً دوردست بود) عبور كند. اشتر به مردم آنجا گفت: به خدا سوگند اگر اميرمؤمنان از روى اين پل بگذرد و شما پل خوبى در اينجا براى او نسازيد شمشير را در ميان شما مى‌كشم مردانتان را مى‌كشم و زمينتان را ويران مى‌سازم و اموالتان را مى‌گيرم. آنها به يكديگر نگاه كردند و گفتند: اين اشتر است به اين قسم وفا خواهد كرد. برخيزيد و پلى بسازيد. پل ساخته شد. تمام لشكر عبور كردند و اشتر آخرين كسى بود كه از آنجا عبور كرد.

به هر حال امام عليه السلام به دنبال اين سخن، دستورات مهمى را به مالك در زمينه رفتار با مردم مى‌دهد نخست مى‌فرمايد: «بنابراين از خداوند در امورى كه براى تو مهم است يارى بجوى»؛

(فَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ عَلَى مَا أَهَمَّكَ).

اشاره به اينكه خميرمايه همه موفقيّت‌ها تكيه بر ذات پاك خدا و يارى جستن از اوست.

در دستور دوم مى‌فرمايد: «سخت‌گيرى و شدت عمل را با نرمش در آميز»؛

(وَاخْلِطِ الشِّدَّةَ بِضِغْثٍ‌ [2] مِنَ اللِّينِ).

اشاره به اينكه كشوردارى و اصولا هيچ برنامه اجتماعى و شخصى را نمى‌توان با شدت عمل و عُنف به سامان رسانيد، بلكه بايد نرمش و شدت با هم آميخته شود كه اگر تنها برنامه‌هاى شديد و سخت‌گيرانه باشد موجب تنفر و گاه كينه و عداوت مى‌گردد و كار به جايى نمى‌رسد و اگر تمام، نرمش و ملايمت باشد بسيارى از افراد كار خود را جدّى نمى‌گيرند و موجب سستى و فشَل مى‌شود. اين همان چيزى است كه در برنامه انبيا تحت عنوان‌

«مُبَشِّراً وَنَذيراً»

آمده است و خداوند عالم در عين اينكه در جاى عفو و رحمت ارحم الراحمين‌

[1]. «منبج» بر وزن «مجلس» اسم شهرى از شهرهاى شام بود.

[2]. «ضِغْث» بر وزن «حرص» به معناى دسته‌اى از چوب‌هاى نازك مانند ساقه گندم و جو يا رشته‌هاى خوشه خرماست و به معناى بسته هيزم يا گياه خشكيده نيز آمده است و گاه به خواب‌هاى آشفته و درهم اطلاق مى‌شود و در اينجا به معناى مجموعه‌اى از عوامل نرمش است.