در ضمن اين سخن پاسخى است به آنها كه مى‌گويند دنيا ما را بر چنين و چنان كارى مجبور ساخت. امام عليه السلام مى‌فرمايد: تا انسان تسليم دنيا نشود او خوار و ذليلش نمى‌كند و تا زمام اختيار خود را به دنيا نسپارد او را به سوى پرتگاه‌هاى گناه نمى‌كشاند. درست است كه دنيا با زرق و برقش به انسان چشمك مى‌زند و او را فرا مى‌خواند؛ ولى هرگز كسى را مجبور به پيروى و تسليم در برابر خود نمى‌كند درست شبيه آنچه قرآن مجيد درباره شيطان مى‌گويد: « «وَقالَ الشَّيْطانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدْتُّكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَما كانَ لِيَ عَلَيْكُمْ مِّنْ سُلْطانٍ إِلّا أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لى‌ فَلا تَلُومُوني‌ وَلُومُوا أَنْفُسَكُمْ»؛ و هنگامى كه كار (در صحنه قيامت) تمام مى‌شود شيطان مى‌گويد: خداوند به شما وعده حق داد؛ و من به شما وعده (باطل) دادم، و تخلّف كردم. من بر شما تسلّطى نداشتم، جز اينكه دعوتتان كردم و شما دعوت مرا پذيرفتيد، بنابراين من را سرزنش نكنيد؛ و خود را سرزنش كنيد». [1]

نكته طلاق دادن دنيا

آنچه امام عليه السلام در اين بخش از نامه خود درباره محاكمه دنيا بيان فرموده كه اى دنيا اگر شخصى ديدنى و قالبى حسى داشتى، حدود خدا را در مورد كسانى كه آنها را فريفتى بر تو جارى مى‌ساختم، ما را به ياد حديث پر معناى ديگرى مى‌اندازد كه از امام عليه السلام نقل شده و نشان مى‌دهد كه در عالم مكاشفه دنيا به صورت زن زيبايى از زيبارويان معروف عرب در مقابل آن حضرت ظاهر شد در حالى كه آن حضرت بيل به دست داشته و در نخلستان مشغول كار بوده است.

امام عليه السلام مى‌گويد: اين زن بسيار زيبا رو به من كرد و گفت: اى پسر ابوطالب آيا

[1]. ابراهيم، آيه 22.