سپس مى‌افزايد: «كسى كه با اين حوزه خلافت سر و كار داشت به كسى مى‌ماند كه بر شتر سركشى سوار گردد، اگر مهار آن را محكم بكشد پرده‌هاى بينى شتر پاره مى‌شود و اگر آن را آزاد بگذارد در پرتگاه سقوط مى‌كند (و خود و اطرافيان خويش را به هلاكت مى‌افكند)» (فصاحبها كراكب الصّعبة [1] ان اشنق‌ [2] لها خرم‌ [3]، و ان اسلس‌ [4] لها تقحّم‌ [5]).

امام (ع) در اين جمله وضع حال خود و گروهى از مؤمنان را در عصر خلافت خليفه دوم شرح مى‌دهد كه اگر با وجود ويژگيهاى اخلاقى كه در بالا اشاره شد در شخص خليفه، كسى مى‌خواست با او به مقابله برخيزد، كار به اختلاف و مشاجره و اى بسا شكاف در ميان مسلمين يا مواجهه با خطراتى از ناحيه خليفه مى‌شد و اگر مى‌خواست سكوت كند و بر همه چيز صحّه بنهد خطرات ديگرى اسلام و خلافت اسلامى را تهديد مى‌كرد، در واقع دائما در ميان دو خطر قرار داشتند: خطر برخورد با خليفه و خطر از دست رفتن مصالح اسلام. به همين دليل در جمله‌هاى بعد، امام (ع) از ناراحتى خودش و ساير مردم در آن عصر شكايت مى‌كند و مشكلات روزافزون مسلمانان را بر مى‌شمارد.

اين احتمال نيز از سوى بعضى از شارحان نهج البلاغه داده شده است كه‌

[1] «صعبة» به معنى انسان يا حيوان سركش است و نقطه مقابل آن «ذلول» به معنى رام مى‌باشد و «صعبة» در اين جا اشاره به ناقه صعبه (شتر سركش) است.

[2] «اشنق» به معنى كشيدن زمام ناقه و مانند آن است و «شناق» بر وزن كتاب به ريسمانى گفته مى‌شود كه دهان مشك را با آن مى‌بندند.

[3] «خرم» از ماده «خرم» (بر وزن چرم) به معنى پاره كردن و شكافتن است.

[4] «اسلس» از ماده «سلس» (بر وزن قفس) و «سلاسة» به معنى سهولت و آسانى است بنا بر اين اسلس به معنى «رها كرد و سهل و آسان گرفت» مى‌باشد.

[5] «تقحّم» از ماده «قحوم» (بر وزن شعور) به معنى انداختن خويشتن در چيزى بدون فكر و مطالعه است.