نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 323
پيامبر (ص) در امر خلافت براى مسلمين پديد آمد اشاره مىفرمايد.
نخست شكايت خود را از نخستين مرحله خلافت بيان مىدارد و مىفرمايد:
«به خدا سوگند او پيراهن خلافت را بر
تن كرد در حالى كه خوب مىدانست موقعيّت من در مسئله خلافت همچون محور سنگ آسياست!
(كه بدون آن هرگز گردش نمىكند)» (اما و اللّه
لقد تقمّصها [1] فلان
و انّه ليعلم انّ محلّى منها محلّ القطب من الرّحا [2]).
بدون اشكال مرجع ضمير «تقمّصها» خلافت است و تعبير به «قميص» (پيراهن) شايد
اشاره به اين نكته باشد كه او از مسئله خلافت به عنوان پيراهنى براى پوشش و زينت
خود بهره گرفت در حالى كه اين آسياب عظيم، نياز به محور نيرومندى دارد كه نظام آن
را در حركت شديدش حفظ كند و از انحراف باز دارد و در نوسانات و بحرانها، حافظ آن
باشد و به نفع اسلام و مسلمين بچرخد. آرى خلافت پيراهن نيست، سنگ آسياى گردنده
جامعه است، خلافت نياز به محور دارد، نه اين كه كسى او را بر تن كند و پوشش خود
قرار دهد.
سپس دليل روشنى براى اين معنى ذكر مىكند كه به هيچ وجه قابل انكار نيست،
مىفرمايد: «سيلهاى خروشان و چشمههاى (علم و فضيلت) از دامنه كوهسار وجودم پيوسته
جارى است و مرغ (دور پرواز انديشه) به قلّه (وجود) من نمىرسد» (ينحدر [3] عنّى السّيل، و لا يرقى الىّ الطّير).
تعبير به «ينحدر، فرو مىريزد و پايين مىآيد»، «و لا يرقى، بالا نمىرود» كه
در دو جهت مختلف و در برابر هم قرار گرفته بيانگر نكته لطيف و ظريفى است و
[1] «تقمّص» از ماده «قميص» به معنى
پيراهن است و «تقمّص» به معنى «پيراهن بر تن كرد» مىباشد.
[2] «الرّحى» به معناى سنگ آسياب است.
اين ماده به صورت ناقص واوى و ناقص يايى هر دو استعمال شده است.
[3] «ينحدر» از ماده «انحدار» به معنى
فرو ريختن و سرازير شدن به صورت كثرت و زيادى است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 323