«الانصاف» يافتم و او از شاگردان «ابو القاسم بلخى» است و قبل از «سيّد رضى» مى‌زيسته است. [1] مرحوم علامه امينى در الغدير، جلد 7، صفحه 82 به بعد، اين خطبه را از 28 كتاب، آدرس داده است.

محتواى خطبه‌

همان گونه كه قبلا نيز اشاره شد اين خطبه در تمام فرازهايش از مسأله خلافت بعد از پيامبر اسلام (ص) سخن مى‌گويد و مشكلاتى را كه در دوران خلفا به وجود آمد در عبارات كوتاه و پر معنى و بسيار داغ و مؤثّر شرح مى‌دهد و با صراحت، اين حقيقت را بيان مى‌كند كه بعد از رسول خدا (ص) او، از همه شايسته‌تر براى اين مقام بود و شديدا تأسف مى‌خورد كه چرا خلافت از محور اصلى تغيير داده شد.

در پايان خطبه، داستان بيعت مردم را با خودش شرح مى‌دهد و اهداف پذيرش بيعت را در جمله‌هاى بسيار زيبا و الهام بخش بيان مى‌فرمايد.

شرح و تفسير

تحليلى مهم پيرامون مسأله خلافت‌

اين خطبه- همان گونه كه گذشت- به طوفانهاى سخت و سنگينى اشاره مى‌كند كه بعد از رسول خدا (ص) براى تغيير محور خلافت انجام شد و شايسته‌ترين فرد را با تكيه بر دليل و منطق براى جانشينى پيامبر (ص) نشان مى‌دهد و سپس به مشكلات عظيمى كه به خاطر تخلّف از اين امر و از نصّ صريح‌

[1] شرح ابن ابى الحديد، جلد اول، صفحه 205.