نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 321
نخست در كتاب «الانصاف» نوشته «ابو جعفر ابن قبّه» شاگرد «كعبى»، كه يكى از
بزرگان «معتزله» است كه وفات او قبل از تولّد «سيد رضى» است.
ديگر اين كه نسخهاى از آن را يافتم كه بر آن، خط «ابو الحسن على بن محمد بن
فرات» وزير «المقتدر باللّه» بود و اين، شصت و چند سال قبل از تولّد سيّد رضى بوده
است. سپس مىافزايد: «بيشترين گمان من اين است كه آن نسخه مدّتى قبل از تولّد ابن
فرات نوشته شده بوده است». [1] «ابن ابى الحديد» نيز مىگويد: استادم «واسطى» در سال 603
از استادش «ابن خشّاب» چنين نقل كرد كه او در جواب اين سؤال كه آيا اين خطبه مجعول
است؟ گفت: نه به خدا سوگند! من مىدانم كه كلام امام (ع) است همان گونه كه مىدانم
اسم تو «مصدق بن شبيب واسطى» است. من ادامه دادم و گفتم: بسيارى از مردم مىگويند
اين از سخنان «سيّد رضى» است. او در پاسخ گفت: «سيّد رضى و غير سيّد رضى كجا، و
اين بيان و اين اسلوب ويژه كجا؟! ما رسالههاى سيّد رضى را ديدهايم و روش و طريقه
و فن او را در نثر شناختهايم، هيچ شباهتى با اين خطبه ندارد» سپس افزود:
«به خدا سوگند من اين خطبه را در
كتابهايى يافتهام كه دويست سال قبل از تولد «سيّد رضى» تصنيف شده است. من اين
خطبه را با خطوطى ديدهام كه آنها را مىشناسم و مىدانم خط كدام يك از علما و اهل
ادب است پيش از آن كه پدر رضى متولّد شود».
سپس «ابن ابى الحديد» مىگويد: من نيز خودم قسمت مهمّ اين خطبه را در
نوشتههاى استاد «ابو القاسم بلخى» كه از علماى بزرگ «معتزله» بود يافتهام و او
معاصر «المقتدر باللّه» بود كه مدّت زيادى قبل از تولد «سيّد رضى» مىزيسته است و
نيز بسيارى از آن را در كتاب «ابن قبّه» (كه از متكلّمان اماميّه است) به نام