نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 320
از سخنان «سيّد رضى» است نيز بىپايه است (و حق اين است كه از على (ع) صادر
شده است). [1] اشكال
تراشى در سند اين خطبه، به خاطر اين نيست كه ضعف و فتورى در آن راه دارد و يا با
ساير خطبههاى نهج البلاغه از نظر ارزش متفاوت مىباشد، بلكه به عكس، چنان كه
خواهد آمد اين خطبه داراى اسناد متعدّدى است كه در بعضى از خطبههاى بعضى نهج
البلاغه اين همه اسناد وجود ندارد.
تنها چيزى كه سبب اشكال تراشى در باره خطبه شده است اين است كه با پيشداوريها
و ذهنيّت گروهى از افراد سازگار نيست. آنها به جاى اين كه پيشداورى و ذهنيّت خود
را با آن اصلاح كنند، به فكر مخدوش كردن اسناد خطبه افتادهاند تا مبادا به ذهنيّت
آنها لطمهاى وارد شود.
به هر حال از جمله اسنادى كه غير از نهج البلاغه براى اين خطبه ذكر شده، اسناد
زير است:
الف- «ابن جوزى» در كتاب «تذكرة الخواص» مىگويد: اين خطبه را امام (ع) در
پاسخ كسى ايراد فرمود كه هنگامى كه امام (ع) به منبر رفته بود از آن حضرت پرسيد:
«ما الّذى ابطا بك الى الآن، چه چيز سبب شد كه تا اين زمان زمام خلافت را به دست
نگيرى»؟ [2] اين سخن
نشان مىدهد كه «ابن جوزى» طريق ديگرى براى اين خطبه در اختيار داشته است، زيرا
سؤال اين جوان در نهج البلاغه مطرح نيست حتما «ابن جوزى» از طريق ديگرى گرفته است.
ب- شارح معروف «ابن ميثم بحرانى» مىگويد: اين خطبه را در دو كتاب يافتم كه
تاريخ تأليف آنها، قبل از تولّد «سيّد رضى»- ره- بوده است: