نكته‌ها

1- آفرينش آدم (ع)

از تعبيراتى كه در اين خطبه آمده، استفاده مى‌شود كه آفرينش آدم به صورت مستقل و بدون پيمودن مراحل تكامل از جانداران پست‌تر، به صورت كنونى بوده است و اين همان چيزى است كه از «قرآن مجيد» نيز در باره خلقت انسان استفاده مى‌شود.

البته مى‌دانيم «قرآن مجيد» همچنين «نهج البلاغه» كتابهاى علوم طبيعى نيستند، بلكه كتابهاى انسان‌سازى مى‌باشند كه به تناسب بحثهاى عقيدتى و تربيتى اشاراتى به مسائل علوم طبيعى دارند.

ولى آنچه بر محافل علمى امروز حاكم است بيشتر نظريه «تكامل انواع» است. طرفداران آن معتقدند كه انواع موجودات زنده در آغاز به شكل كنونى نبوده‌اند بلكه در آغاز موجودات تك سلولى در آب اقيانوسها و در لابه‌لاى لجنهاى اعماق دريا با يك جهش پيدا شده و تدريجا تكامل يافته‌اند و از نوعى به نوع ديگر تغيير شكل داده‌اند و از دريا به صحرا و هوا منتقل شده‌اند.

انسان را نيز از اين معنى مستثنى نمى‌دانند و معتقدند انسانهاى امروز تكامل يافته از «ميمونهاى انسان‌نما» هستند و آنها نيز از انواع پست‌تر به وجود آمده‌اند.

طرفداران اين فرضيّه نيز به شاخه‌هاى مختلفى تقسيم شده‌اند مانند پيروان «لامارك» و «داروين» و «داروينيست‌هاى جديد» و طرفداران «موتاسيون» (جهش) و غير آنها هر كدام دلايلى براى تأييد نظريّه خود اقامه كرده‌اند.

در برابر اين گروهها، طرفداران ثبوت انواع‌اند كه مى‌گويند انواع جانداران، هر كدام جداگانه از آغاز به صورت كنونى ظاهر شده‌اند آنها در نقد دلايل فرضيّه تحوّل و تكامل، دلايلى نيز اقامه كرده‌اند كه بحث از همه آنها در خور كتاب‌