نام کتاب : برگزيده تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 222
اين تعبير ممكن است اشاره به تكرار مباحث مختلف داستانها، سرگذشتها، مواعظ و
اندرزها بوده باشد، اما تكرارى كه هرگز ملالتآور نيست، بلكه شوق انگيز است و نشاط
آفرين، و اين يكى از اصول مهم فصاحت است.
بعد از اين توصيف به آخرين ويژگى قرآن در اين بحث يعنى مسأله نفوذ عميق و فوق
العاده آن پرداخته، مىگويد: «از شنيدن آياتش لرزه بر اندام كسانى كه از
پروردگارشان مىترسند مىافتد برون و درونشان نرم و متوجه ذكر خدا مىشود» (تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ
رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلى ذِكْرِ اللَّهِ).
چه ترسيم جالب و زيبائى از نفوذ عجيب آيات قرآن در دلهاى آماده، نخست در آن
خوف و ترسى ايجاد مىكند، خوفى كه مايه بيدارى و آغاز حركت است، و ترسى كه انسان
را متوجه مسؤوليتهاى مختلفش مىسازد.
در مرحله بعد حالت نرمش و پذيرش سخن حق به او مىبخشد و به دنبال آن آرامش
مىيابد.
در حديثى از پيامبر صلّى اللّه عليه و اله نقل شده كه فرمود: «هنگامى كه بدن
بندهاى از خوف خدا لرزان شود گناهش فرو مىريزد همان گونه كه برگ خشك از درختان».
در پايان آيه، بعد از بيان اين اوصاف مىگويد: «اين هدايت الهى است كه هر كس
را بخواهد با آن راهنمايى مىكند» (ذلِكَ
هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشاءُ).
درست است كه قرآن براى هدايت همگان نازل شده اما تنها حق طلبان و حقيقت جويان
و پرهيزگاران از نور هدايتش بهره مىگيرند، و آنها كه تاريكى تعصب و لجاجت بر روح
آنها حكم فرماست نه تنها بهرهاى از آن نمىگيرند، بلكه بر اثر عناد و دشمنى بر
ضلالتشان افزوده مىشود.
لذا در دنبال اين سخن مىفرمايد: «و هر كس را خداوند گمراه سازد راهنمائى براى
او نخواهد بود» (وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ
هادٍ).
ضلالتى كه پايههاى آن به دست خود او گذارده شده، و زير بنايش بوسيله اعمال
نادرستشان استحكام يافته، و به همين دليل كمترين منافاتى با اصل اختيار و آزادى
اراده انسانها ندارد.
نام کتاب : برگزيده تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 222