روايت شده است.» [1] و ابن عبّاس كه آن همه احاديث تفسيرى دارد از شاگردان امام على عليه السلام بوده است. هنگامى كه به او گفته شد: علم تو نسبت به علم پسر عمويت، چه مقدار است؟ گفت: مانند نسبت قطره بارانى در برابر اقيانوس! [2] شاگردان تفسيرى امام على عليه السلام هر كدام در مكّه و مدينه و كوفه صاحب مكتب تفسيرى شدند.

4. امام على عليه السلام واضع علم نحو

حضرت على عليه السلام براى صيانت زبان قرآن از انحراف و اعوجاج، أبو الأسود دؤلى را مأمور ساخت تا زير نظر آن حضرت علم نحو را وضع كند و بعدها أبو الأسود با استفاده از همين علم نحو، قرآن را اعراب‌گذارى كرد. [3]

5. امام على عليه السلام و علم كلام‌

ابن أبي الحديد در مقدّمه‌ شرح نهج البلاغه‌ مى‌نويسد: «علم كلام و اعتقادات، كه اشرف علوم است، از كلام امام على عليه السلام اقتباس شده است.» [4]

اربلى در كشف الغمّه‌ مى‌نويسد: «پيشوايان مكتب‌هاى كلامى؛ يعنى اشاعره، معتزله، شيعه و خوارج، همه خود را منسوب به آن حضرت مى‌دانند.» [5]

6. امام على عليه السلام و علم فقه‌

گذشته از فقهاى اماميّه، كه فقه خود را از امام على عليه السلام دارند، احمد حنبل فقه را از شافعى، و شافعى از محمّد بن حسن و مالك آموخت. و محمّد بن حسن فقه را از ابو حنيفه، و مالك و ابو حنيفه فقه را از امام صادق عليه السلام آموخته‌اند و فقه امام صادق عليه السلام به جدّش علىّ بن أبي طالب عليه السلام منتهى مى‌شود. [6]

[1] اتقان، نوع 80، طبقات المفسّرين.

[2] شرح نهج البلاغه ابن أبي الحديد، جلد 1، صفحه 18 و 19.

[3] طبقات النّحويين، جلد 7، صفحه 14.

[4] شرح نهج البلاغه ابن أبي الحديد، جلد اوّل، صفحه 17.

[5] كشف الغمّه، جلد 1، صفحه 21.

[6] شرح نهج البلاغه ابن أبي الحديد، جلد 11، صفحه 18.