نماز. [1] سپس بر اساس آنچه را كه از ناسخ و منسوخ، محكم و متشابه و ظاهر و باطن قرآن از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم آموخته بود به تعليم و تفسير آن پرداخت و شاگردان بزرگى چون امام حسن عليه السلام و امام حسين عليه السلام و ابن عبّاس و ابن مسعود و مانند آن‌ها تربيت كرد، تا پاسخگوى تهاجمات فرهنگى و اشكالات اعتقادى دانشمندان كشورهاى فتح شده باشند، و نيازهاى فقهى و حقوقى حقوقدانان را برآورند، و اصول اعتقادى و مسائل فقهى و ديگر مسائل فرهنگى اسلام را به بهترين وجه به ملل تازه مسلمان تعليم دهند.

2. امام على عليه السلام دروازه شهر علم پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم‌

در صحيح ترمذى‌ آمده است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:

انَا دارُ الْحِكْمَةِ وَ عَلِىٌّ بابُها [2]

من خانه دانشم و على در آن خانه است.

مسلّم است كه هر كس بخواهد وارد خانه‌اى شود بايد از در وارد گردد، همان‌گونه كه قرآن مجيد در آيه 189 سوره بقره نيز دستور داده است: «وَ أْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوابِها». بنابراين، هر كس مى‌خواهد به خزائن علم و دانش پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم راه يابد، بايد از على عليه السلام آغاز كند، و كليد اين گنجينه را از او بطلبد.

3. امام على عليه السلام و علم تفسير

با مراجعه به تفاسير، معلوم مى‌شود كه امام على عليه السلام پيشواى مفسّرين است، چنان كه سيوطى مى‌نويسد: «در ميان خلفا از همه بيشتر از علىّ بن أبي طالب‌

[1] الاستيعاب، صفحه 1109 و احتجاج طبرسى، صفحه 239.

[2] صحيح ترمذى، جلد 5، صفحه 637 (به نقل از پيام قرآن، جلد 9، صفحه 272). رواياتى كه به اين مضمون ولى با الفاظ ديگر است، فراوان مى‌باشد؛ ولى چون روايت مذكور مشتمل بر كلمه حكمت بود بخصوص در اينجا ذكر شد. مثلًا روايت معروف «أنا مدينة العلم و علىّ بابها» به طور گسترده در روايات ما منعكس شده، و تنها در جلد چهلم بحار الأنوار، دوازده بار ذكر شده است!