گستره علم و دانش حضرت على عليه السلام‌

دامنه دانش و علوم حضرت على عليه السلام آن قدر وسيع، و شعاع نور علم آن حضرت آن قدر بلند و روشن است، كه حتّى مخالفانش آن را انكار نمى‌كنند. بلكه در عمل آن حضرت را به عنوان مرجع علمى پذيرفته‌اند و در طول خلافت خلفاى سه‌گانه و دوران طولانى سكوت تلخ، در بن‌بست‌هاى علمى به آن حضرت مراجعه مى‌كردند. سخن در اين زمينه فراوان است؛ به ارائه چند نمونه قناعت مى‌كنيم:

1. مرجعيّت علمى امام على عليه السلام‌

انس بن مالك، خادم مخصوص پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم نقل مى‌كند كه آن حضرت خطاب به حضرت على عليه السلام فرمود:

انْتَ تَبينُ لِأُمَّتى ما اخْتَلَفُوا فيهِ بَعْدى‌ [1]

تو بعد از من تبيين‌كننده و حل‌كننده اختلافات امّت من خواهى بود!

يكى از وظايف مهمّ امامت و ولايت، پاسدارى از قرآن و خزائن علوم پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و انتقال صحيح آن به علماء و دانشمندان و تبيين اختلافاتى است كه در ميان امّت اسلامى پديد مى‌آيد. اهمّيّت اين وظيفه آن‌گاه روشن مى‌شود كه بدانيم چه بسيار از كشورگشايانى كه در ميدان‌هاى جنگ بر كشورهاى بزرگ پيروز شدند، امّا در برابر فرهنگ آنان شكست خوردند و ناچار خود به ترويج فرهنگ ملل مغلوب پرداختند! همان طور كه مغول‌ها با اين كه بر مسلمانان غالب شدند، امّا در برابر قرآن و اسلام آنچنان مغلوب شدند كه نه تنها خود مسلمان شدند، بلكه مروّج اسلام گشتند.

امام على عليه السلام بعد از رحلت پيامبر عالى‌قدر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم، به اين امر مهم (فرهنگ اسلام) پرداخت. آن حضرت ابتدا به جمع‌آورى قرآن پرداخت و سوگند خورد تا قرآن را ننويسد، رِدا بر دوش نيندازد و از خانه خارج نشود، مگر براى خواندن‌

[1] مستدرك الصّحيحين، جلد 3، صفحه 122 و كنز العمّال، جلد 6، صفحه 156. مرحوم تسترى در احقاق الحق، جلد 6، صفحه 52 و 53 علاوه بر دو منبع فوق، از چهار كتاب ديگر اهل تسنّن نيز روايت مذكور را نقل كرده است.