يادآورى چند نكته در اينجا لازم به نظر مى‌رسد:

اوّل: هر چند أبو هريره صريحاً اين روايت را به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم نسبت نمى‌دهد؛ ولى با توجّه به جمله‌ «مَكْتُوبٌ عَلَى الْعَرْشِ» معلوم مى‌شود كه از پيامبر شنيده است؛ زيرا او نمى‌تواند چنين ادّعايى داشته باشد.

دوم: شأن نزول آيات قرآن بر دو قسم است:

نخست، شأن نزول‌هايى كه منحصر به فرد و در مورد يك نفر است، مثل آيه «اكمال دين» و «آيه ولايت» و مانند آن، كه منحصراً در مورد حضرت على عليه السلام است و شامل هيچ‌كس ديگر نمى‌شود.

ديگر، شأن نزول‌هايى كه منحصر به يك فرد نيست و شامل افراد متعدّدى مى‌گردد، ولى يك فرد شاخص و مصداق أكمل دارد كه معمولًا از او نام برده مى‌شود، مانند آيه نصرت كه در مورد خصوص على عليه السلام نيست؛ ولى آن حضرت مصداق أكمل و فرد شاخص آن‌هاست.

سوم: علاوه بر ابن عساكر، افراد ديگرى نيز روايت فوق را نقل كرده‌اند، از جمله:

الف- محبّ الدّين طبرى در الرّياض‌ [1]

ب- سيوطى در الدّرّ المنثور [2]

ج- قندوزى در ينابيع المودّة [3]

د- علّامه گنجى در كفاية الطّالب‌ [4]

2

مرحوم علّامه امينى روايات زيادى، از راويان ديگر نقل مى‌كند كه على عليه السلام را نخستين يار و ياور پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم معرّفى مى‌كند، ولى تصريح نمى‌كند كه مراد از آيه شريفه، علىّ بن أبي طالب است. از جمله اين روايات، حديثى است كه «أنس بن‌

[1] الرّياض، جلد 2، صفحه 172 (به نقل از الغدير، جلد 2، صفحه 50).

[2] الدّرّ المنثور، جلد 3، صفحه 199 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 194).

[3] ينابيع المودّة، صفحه 94 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 194).

[4] كفاية الطّالب، صفحه 110 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 194).