بالاخره منتشر مى‌شد و دشمنان اسلام از نقشه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم آگاه مى‌شدند و مانع اجراى آن مى‌گشتند، بدين جهت به نظر مى‌رسد كه اين طرح و نقشه كاملًا سرّى و مخفيانه بوده، و گذشته از پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم و على عليه السلام و چند نفر ديگر، عموم مسلمانان از آن بى‌اطّلاع بودند.

مباحث تكميلى‌

1. اشعار حسّان بن ثابت در توصيف فداكارى على عليه السلام‌

حسّان بن ثابت‌ [1] از شعراى معاصر پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم، كه علاقه ويژه‌اى به جانشين واقعى پيامبر داشت و عالى‌ترين اشعار را در وصف حادثه مهمّ و تاريخى غدير خم سروده، اشعار مختلفى در مورد فضايل امير المؤمنين، على عليه السلام، گفته كه قسمتى از آن پيرامون ليلة المبيت است. قسمتى از اشعار نغز و زيباى اين شاعر چيره دست عرب به شرح زير است:

مَنْ ذا بِخاتَمِه‌ تَصَدَّقَ راكِعاً وَ اسَرَّها فى نَفْسِه‌ إسْراراً

مَنْ كانَ باتَ عَلى‌ فِراشِ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدٌ اسْرى‌ يَؤُمُّ الْغارا

مَنْ كانَ فِى الْقُرْآنِ سُمّىَ مُؤْمِناً فى تِسْعِ آياتٍ تُلينَ غَزاراً

[1] وى هشت سال قبل از پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم متولّد شد و سال‌ها بعد از آن حضرت در قيد حيات بود، او از شعرايى بود كه عمر طولانى داشت و يك صد و بيست سال زندگى كرد. پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم دستور داده بود كه منبرى براى حسّان بن ثابت، اين شاعر خوش‌ذوق و متبحّر، در مسجد النّبى بگذارند. آن حضرت گاه به او دستور مى‌داد كه بر فراز آن منبر بايستد و شعر بگويد. برخى از افراد كج‌سليقه به كار او ايراد مى‌گرفتند و مى‌گفتند: «مسجد جاى شعر گفتن نيست!» پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم در جواب اين افراد مى‌فرمود: «خاموش باشيد! اشعار حسّان از تيرهاى رزمندگان در ميدان جهاد كارسازتر و مؤثّرتر است؛ لاثره اشدّ من النّبال!» پس از رحلت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مورد بى‌مهرى خليفه اوّل و دوم قرار گرفت و آنان مانع شعرخوانى حسّان در مسجد النّبى شدند كه علّت اين امر بر خوانندگان عزيز روشن است، آرى، جرم او دفاع از علىّ بن أبي طالب عليه السلام قهرمان غدير خم بود! از اين شاعر خوش‌قريحه ديوانى در دست است كه قسمت مهمّى از اشعارش در وصف جانشين حقيقى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم است.