چنين بيان مى‌كند:

«وَ إِذا تَوَلَّى سَعى‌ فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيها وَ يُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْفَسادَ»- نشانه نفاق و دورويى اخنس و ساير منافقين اين است كه هنگامى كه روى برمى‌گردانند و از نزد تو خارج مى‌شوند، در راه فساد در زمين كوشش مى‌كنند و زراعت‌ها و چهارپايان را نابود مى‌سازند؛ با اين كه مى‌دانند خداوند فساد را دوست ندارد. [1] البتّه احتمال هم دارد كه كلمه «تولّى» به معناى ولايت و حكومت باشد؛ يعنى، چنين افرادى وقتى به حكومت و قدرت دست يابند، مفسد فى الارض مى‌شوند و در همه جا تخم فساد مى‌پاشند؛ زراعت‌ها را ويران نموده و چهارپايان را نابود مى‌نمايند. «اخنس» منافق وارد منطقه‌اى از مناطق مسلمانان شد، در آنجا شروع به إفساد و خرابكارى كرد؛ زراعت‌هاى مسلمانان آن منطقه را از بين برد و حيواناتشان را نابود ساخت. [2] ولى وقتى كه خدمت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم مى‌رسيد، شروع به تملّق و چاپلوسى و زبان‌بازى مى‌نمود.

«وَ إِذا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ الْمِهادُ»- هنگامى كه به اين افراد منافق تذكّر داده مى‌شد كه از خدا بترسيد و خود را به اين اعمال ضدّ انسانى آلوده نكنيد و خلاصه شخصى آن‌ها را امر به معروف و نهى از منكر مى‌كرد، نه تنها گوش فرا نمى‌دادند، بلكه لجاجت آن‌ها بيشتر مى‌شد و خودخواهى و تكبّر و تعصّب، آن‌ها را به تكرار و پافشارى بر گناهانشان وامى‌داشت. و روشن است كه براى چنين اشخاصى جهنّم كفايت مى‌كند و جهنّم‌

[1] اين آيه شريفه نشان مى‌دهد كه اسلام در هزار و چهار صد سال پيش اهمّيّت خاصّى براى حفظ محيط زيست قائل بوده است، بدين جهت ضربه به محيط زيست را در رديف «افساد فى الارض» شمرده است و آن را از نشانه‌ها و علامت‌هاى نفاق و دشمنى با اسلام بيان نموده است. در ساير آيات قرآن و روايات اسلامى، نمونه‌هاى فراوانى در مورد محيط زيست يافت مى‌شود.

[2] تفسير نمونه، جلد 2، صفحه 44.