تفسير توحيد و جايگاه والاى آن‌

براى اين كه روشن شود توسّل هيچ منافاتى با توحيد ندارد، لازم است ابتدا توحيد را تفسير، و جايگاه والاى آن را بشناسيم. به اعتقاد ما توحيد پايه اصلى دين است و در همه چيز نقش اساسى دارد؛ خداوند يكى است، دعوت انبياء به سوى يك چيز بوده است، در روز رستاخيز همه انسان‌ها در يك روز مبعوث مى‌شوند، كعبه و قبله همه مسلمانان يك نقطه است، قرآنِ تمام مسلمانان يكى است؛ خلاصه اين كه، توحيد اصل اساسى است كه در تمام اصول و فروع دين ما جريان دارد. بدين جهت، توحيد تنها يك اصل از اصول دين نيست، بلكه در تمام اصول و فروع دين جريان دارد. توحيد همچون نخ تسبيح است كه تمام دانه‌هاى تسبيح را به هم متّصل مى‌كند، به گونه‌اى كه اگر توحيد نباشد دين تحقّق نمى‌يابد.

همان‌گونه كه اگر نخ نباشد تسبيح شكل نمى‌گيرد. با توجّه به اين تفسير از توحيد و جايگاه والاى آن، هر چيزى كه منافات با توحيد داشته باشد از نظر ما مردود است.

اقسام توحيد

توحيد شاخه‌هاى مختلفى دارد؛ به چهار شاخه آن- كه مهمترين اقسام توحيد است- اشاره مى‌شود.

1- توحيد ذات: يعنى ذات خداوند يگانه است؛ نه اين كه خداوند يكى هست و دو تا نيست. زيرا در تفسير اوّل شبيه و مثل و مانندى براى خداوند تصوّر نمى‌شود، ولى در در تفسير دوم شبيه و مثل و مانند براى خداوند تصوّر مى‌شود، هر چند وجود خارجى ندارد. بدين جهت آيه اوّل سوره توحيد (قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ) اينگونه تفسير مى‌شود كه: (لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ) هيچ مثل و مانندى ندارد و تصوّر نمى‌شود.

2- توحيد صفات: تمام صفات خداوند متعال به يك حقيقت بازمى‌گردد. در مورد خداوند صفت علم جداى از قدرت خداوند نيست و صفت قدرت جداى‌