آنچه را به
عنوان زكات مىپردازيد و تنها رضاى خدا را مىطلبيد (مايه بركت است؛ و) كسانى كه
چنين مىكنند داراى پاداش مضاعفند.
اين سوره هم
مكّى است و منظور از زكات در آيه فوق زكات مستحبّى است.
بنابراين،
طبق آنچه از قرآن استفاده مىشود، هم زكات واجب داريم و هم زكات مستحبّى؛ همانگونه
كه در فقه شيعه برخى از اجناس زكات واجب دارد و زكات برخى ديگر از اجناس مستحب
است.
ثانياً:
مقايسه وضع اقتصادى علىّ بن أبي طالب عليه السلام، به هنگام نزول آيه ولايت كه در
اواخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد، با زمان نزول آيات سوره دهر قياس
صحيحى نيست؛ زيرا وضع مسلمانان در ابتداى ظهور اسلام و در مكّه عموماً، وضع مناسبى
نبود، بلكه وضع اقتصادى غالب مسلمانان ناگوار بود، مخصوصاً در مكّه كه در محاصره
اقتصادى نيز بودند، ولى هر چه بر عمر اسلام مىگذشت وضع مالى آنها رو به بهبود
مىرفت، هنگامى كه به مدينه مهاجرت كردند و از چنگال حصر اقتصادى مشركان مكّه
رهايى يافتند، و از سوى ديگر به كشت و زرع و تجارت پرداختند گشايشى در زندگى آنها
به وجود آمد و با سرازير شدن غنائم جنگى زندگى آنها رونق بيشترى گرفت، بگونهاى كه
اواخر عمر مبارك پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله وضع غالب مسلمانان از نظر
اقتصادى خوب بود. و با توجّه به اين كه آيات سوره مائده در اواخر عمر پيامبر نازل
شده است، تعلّق زكات واجب به حضرت على عليه السلام چيز بعيدى نبود و نبايد وضع
مالى حضرت على را در اين زمان، كه غالب مسلمانان تمكّن مالى خوبى داشتند، با زمان
نزول آيات سوره انسان (اوايل هجرت، طبق عقيده شيعه يا قبل از هجرت، طبق عقيده برخى
از اهل سنّت) كه عموم مسلمانان در سختى زندگى مىكردند مقايسه كرد. چرا كه به
اصطلاح
نام کتاب : آيات ولايت در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 102