شناخت و معرفت عميق از هستى ، انسان و جامعه قرار داده است و اساسا هدايتى ارزشمندتر است كه براساس معرفت وسيع و انديشه شكل گرفته باشد . با اين رويكرد در دين گزاره هاى توصيفى متعددى وجود دارد كه داراى بار معنايى و معنوى بسيار عميق و دقيقى است كه در ذيل به برخى از آن ها اشاره مى شود : 1 . «وَ إِذَآ أَرَدْنَآ أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَـهَا تَدْمِيرًا » . [1] 2 . «ذَ لِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ» . [2] 3 . «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى ءَامَنُواْ وَاتَّقَوْاْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَـتٍ مِّنَ السَّمَآءِ وَالأَْرْضِ وَلَـكِن كَذَّبُواْ» . [3] 4 . قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله : اذا كثر الزنا بعدى كثر موت الفُجأة [4] 5 . قال على عليه السلام : ثبات الدول بالعدل [5] براساس مباحث گذشته براى رويكرد روش شناسى در مناسبات حديث و جامعه شناسى ، از بين چهار ديدگاه پيش گفته در زبان دين ، بايد رويكرد چهارم را پذيرفت و معتقد شد كه زبان احاديث اجتماعى توصيفى اسلام ، معرفت بخش بوده و مى توان از آن ها با رعايت شرايطى ، عميق ترين و معتبرترين قوانين اجتماعى را به دست آورد .

فقه الحديث احاديث اجتماعى

براى استفاده حديث در مباحث جامعه شناسى ، بايد قواعد و اصولى را رعايت كرد كه پاره اى از آن ها در ديگر موارد مشترك است ، ولى برخى ديگر به نوعى ويژه بحث مناسبات حديث و جامعه شناسى مى باشد :

1 . اطمينان از صدور حديث

پيش از هر نوع تحقيقى در مباحث حديثى ، بايد به سند آن توجه كرد و از صدور آن اطمينان يافت . معمولاً حديث شناسان دو راه عمده را براى اين كار ارائه مى كنند : يكى بررسى سند كه