محورى اين ديدگاه آن است كه «از معناى يك گزاره نپرس ، بلكه كاربرد آن را درياب» . از نظر آنان ، علم و دين يك سرنوشت دارد و آن كاربرد مفيد آنهاست و گزاره هاى علمى و دينى ، نه به خاطر حقيقت يا صدقشان داورى مى شوند ، بلكه به دليل مفيد بودنشان معتبرند . كاربرد اصلى علم ، پيش بينى و مهار است ، در حالى كه كاركرد اصلى دين ، اعلام اتحاد با مجموعه اى از اصول اخلاقى است . برخى ديگر ، وظيفه دين را توجيه و تفسير مسايل مربوط به مرگ و پرسش هاى مربوط به جهان ديگر مى دانند و گروه ديگرى نيز زبان دين را زبان ستايش خداوند دانسته اند . به هر حال جامعه شناسانى با اين رويكرد ، مفاهيم دينى را مجعولات مفيدى مى دانند كه براى ثبات و همبستگى اجتماعى كاربرد دارند . ج) رويكرد تقسيم كار زبان دين و علم . از اين ديدگاه ، دين و علم نه رقيب يكديگرند و نه معارض ، بلكه هر يك وظيفه جداگانه اى دارند . وظيفه علم پيش بينى و مهار است ، ولى زبان دين ، پرسش و هدايت در زندگى است . پس از دين نبايد انتظار داشت تا گزاره هاى معرفت شناسانه در مورد طبيعت و انسان و جامعه ارائه دهد . د) رويكرد چهارم بر اين باور استوار است كه علم و دين داراى گزاره هاى معرفت بخش بوده ، هم پيش بينى و مهار دارد و هم وظيفه شناخت طبيعت و انسان . در دين هم گزاره هاى توصيفى بسيارى در مورد حوزه هاى سه گانه پيشين وجود دارد و زبان دين فقط عاطفى نيست . ايان باربور از طرفداران چنين ديدگاهى است . به نظر مى رسد رويكرد چهارم به واقعيت نزديك تر باشد . در گزاره هاى دينى ، گزاره هايى وجود دارد كه رابطه ميان خداوند و انسان را با بهترين شيوه عاطفى و عرفانى بيان كرده است . دعاها ، عالى ترين رابطه ميان انسان و خداوند را با جذاب ترين واژه ها بيان نموده اند ؛ البته در همين گزاره ها هم مى توان معرفت بخشى كرد و معارف بسيار عميقى را به دست آورد . البته در ميان گزاره هاى دينى ، گزاره هاى فراوانى يافت مى شود كه جنبه توصيفى داشته و حقايق و واقعيت هايى را درباره انسان به جامعه و طبيعت آشكار ساخته است .حتى در پاره اى موارد ، بشر قرن ها بعد توانسته آن حقيقت را از راه تجربه كشف كند . بديهى است كه وظيفه زبان دين ، ارائه شناخت در حوزه هاى يادشده نيست ، بلكه وظيفه اصلى دين ، هدايت بشر به سوى خداوند و ارائه بهترين شيوه زندگى است . اما اين هدايت ، مستلزم شناخت هايى است كه ما از آن به جهان بينى تعبير مى كنيم ؛ زيرا خداوند خط اصلى هدايت بشر را انتخاب آزاد و