نويسنده به تقسيمبندى روايت، عنايت داشته است: الدرّ والمرجان فى الأحاديث الصحاح والحسان[1] و النهج الوضّاح فى الأحاديث الصحاح.[2] متأسّفانه، اين دو اثر از ميان رفته است.
پس از علّامه حلّى، فقيه بزرگ و تأثيرگذار شهيد اوّل (مق 778) در مقدّمه كتاب فقهى ذكرى الشيعة، به برخى از مباحث مرتبط با حديث پرداخته است. در اينجا گزارشى از ديدگاههاى ايشان درباره مباحث درايه، ارائه مىشود.
از نظر شهيد، سنّت، عبارت است از روش پيامبر اكرم، بالاصاله، و روش امام عليه السلام، به نيابت، كه از ايشان حكايت شده است. سنّت، عبارت است از قول و فعل و تقرير معصوم كه اقسامى دارد:
1. متواتر. حديثى كه راويان آن به حدّى است كه از سخن ايشان، علم حاصل مىشود (مانند حديث غدير)؛
2. خبر واحد. حديثى كه راويان آن به اندازهاى نيستند كه از سخن ايشان، علم حاصل شود.
3. خبر مشهور. حديثى كه راويان آن، بيش از سه تن باشند. به اين حديث، مستفيض هم گفته مىشود. گاه خبر مشهور، به حديثى گفته مىشود كه عمل به آن، ميان علما شهرت يافته است.
4. صحيح. حديثى است كه سلسله سند آن به وسيله راويان عادل امامى، به معصوم، متّصل است (به حديث صحيح، متّصل و مُعَنعَن هم گفته مىشود. هرچند اين دو، اعم از حديث صحيحاند).
گاه صحيح به خبرى گفته مىشود كه طريق آن از طعن، مصون است، اگرچه
[1]. خلاصة الأقوال، ص 110؛ مكتبة العلّامة الحلّى، ص 128؛ الذريعة، ج 8، ص 87( ش 312).
[2]. خلاصة الأقوال، ص 113؛ مكتبة العلّامة الحلّى، ص 217؛ الذريعة، ج 24، ص 427( ش 2229).