حديث صحيح، حديثى است كه سند آن به معصوم متّصل بوده، تمام راويان آن، امامى عادل باشند.
حديث حَسَن، حديثى است كه سلسله سند آن به وسيله راويان ممدوح، بدون آن كه بر عدالتشان تصريح شده باشد، روايت شود.
حديث موثّق، حديثى است كه سلسله سند آن به وسيله راويانى كه اصحاب بر توثيقشان تنصيص كردهاند، امّا فساد عقيده دارند، روايت شود.
حديث ضعيف، حديثى است كه هيچ يك از ويژگىهاى اقسام ياد شده را نداشته باشد.
اسباب عدول از اصطلاح پيشينيان
حديثپژوهان، در تحليل اسباب و انگيزههاى ابتكار اصطلاحات جديد، به برخى مسائل، اشاره كردهاند، از جمله آن كه در دورههاى متأخّر و بر اثر گذشت زمان و فاصله افتادن ميان صدرِ سلف، چنان شد كه برخى كتابها و اصول مورد اعتماد گذشتگان، به سبب تسلّط حاكمان جور و ترس از اظهار و استنساخ نسخ، از ميان رفت. از سوى ديگر، با پيدايى جوامع حديثى، احاديث مأخوذ از اصول مورد اعتماد، با احاديث برگرفته از اصول غير قابل اعتماد، درهم آميخت و بدينسان، بسيارى از امور و قرائنى كه سبب وثوق پيشينيان به احاديث مىشد، از بين رفت و پسينيان، نتوانستند با تكيه بر همان قرائن، به صحّت صدور حديث، وثوق پيدا كنند.
از اين رو، براى تشخيص احاديث معتبر از غير معتبر، به وضع اصطلاح جديد پرداختند.[1]
[1]. ر. ك: مشرق الشمسين، ص 30- 31؛ مقباس الهداية، ج 1، ص 182. براى مقايسه و تطبيق بيشتر ميان اصطلاحات متقدّمان و متأخّران، به منبع اخير مراجعه شود.