احساس جدايى از كج‌رفتاران در بين مسلمانان، حالتى درونى است كه در روايات مورد نظر، با عنوان انكار قلبى يا زشت شمردن زشتى‌ها در درون خود مشخص مى‌شود. اگر در درون شخصى، اين حداقل- يعنى زشت شمردن زشتى‌ها در خلوت خود- كه هيچ تشويق و تنبيه مشخصى را متوجّه شخص نمى‌سازد، وجود نداشته باشد، مرده‌اى در ميان زندگان است و هيچ درجه‌اى از همنوايى با پاره‌فرهنگ دين و ارزش‌ها و هنجارهاى دينى ندارد. اگر گروه مؤمنان براساس محور بودن پاره‌فرهنگ دين تشكيل، و ديگر پاره‌فرهنگ‌هاى موجود در فرهنگ آنان، گرد اين محور متشكل شده باشد، تارك انكار قلبى، نمى‌تواند عضو اين گروه باشد و در آن بماند، بلكه به سرعت به عضوى حاشيه‌اى تبديل مى‌شود و چه‌بسا از عضويت خارج مى‌گردد.

آيا اعضاى معمولى گروه در فرايندهاى اجتماعى كردن و مهار اجتماعى فعال‌اند؟ سخن اين است كه مطالعات جامعه‌شناسى درباره ميزان حضور اعضاى گروه‌هاى اجتماعى در فرايندهاى اجتماعى كردن و مهار اجتماعى، اين ميزان را چقدر گزارش مى‌كند؟ يافته‌هاى جامعه‌شناسى نشان مى‌دهد بيشتر اعضاى گروه‌هاى داراى انسجام، در مورد ارزش‌ها و هنجارهاى محورى گروه اجتماعى خود حساس هستند و در فرايندهاى اجتماعى كردن و مهار اجتماعى حاضرند. كنترل‌هاى عاطفى و ارزشى كه با نحوه مواجهه و نحوه خاصى از گفت و گو همراه باشد، معمولًا از سوى همه يا اكثريت اعضا اعمال مى‌شود.

اين كه در يك گروه مؤمن يا مسلم، نابهنجارى از شخصى سر بزند و تمام يا اكثريت اعضا هيچ‌گونه كنترلى را اعمال نكنند، حالتى است كه بايد بررسى شود. ممكن است بانفوذترين عضو گروه اقدام به كجروى كند و به علت اقتدار ويژه‌اش، مورد كنترل قرار نگيرد. ممكن است شخص كجرو، برخى هنجارهاى غير محورىِ گروه را نقض كند و با كنترل جدى روبه‌رو نشود. پس طبيعى است كه اگر هنجارى غير محورى از سوى يك عضو بانفوذ نقض گردد، با كنترل اجتماعى روبه‌رو نشود، امّا در غير اين صورت، معمولًا در گروه‌هاى كوچك و بزرگ اجتماعى، اكثريت افراد در مورد بيشتر نابهنجارى‌ها و به ويژه تخلف از باورها،