4. جامعه‌اى كه مانع عمل به ارزش‌ها و هنجارهاى اسلام مى‌شود و بر عمل به بدى‌ها و نابهنجارى‌هاى اسلامى اصرار دارد، هر چند به طور نظرى ارزش‌ها و هنجارهاى اسلامى را انكار نكرده باشد؛

5. جامعه‌اى كه به طور نظرى و عملى ارزش‌ها و هنجارهاى اسلامى را ضد ارزش و نابهنجارى مى‌داند و بدى‌ها و نابهنجارى‌هاى دينى را ارزش و هنجار مى‌شمارد (براساس روايت 1 و مورد شماره 3 براساس كتاب مستدرك الوسائل).[1]

7. سلسله مراتب ارزش‌ها از نظر اسلام‌

تمام خوبى‌ها و لذت‌ها در بهشت است و در آن از زشتى و رنج اثرى نيست و همه زشتى‌ها و بدى‌ها در دوزخ است و در آن از ارزش‌ها و لذت‌ها اثرى ديده نمى‌شود. نكته ديگر اين كه دين، از جان ارزشمندتر و جان، از مال ارزشمندتر است. پس اگر بنا باشد حفظ دو ارزش به طور هم‌زمان ميسر نباشد، بايد ارزش كمتر را فداى ارزش بيشتر كرد و بدين وسيله، ارزش بيشتر را حفظ نمود. پس براى حفظ جان و دين، مال را مى‌توان فدا كرد و براى حفظ دين، مال و در صورت لزوم جان را مى‌توان فدا كرد و حفظ دين، وسيله نيل به بهشت است. اگر كسى دين را فداى جان يا مال يا هر دو كند، در دوزخ قرار مى‌گيرد و از همه ارزش‌ها و لذت‌ها محروم مى‌شود.[2]

امام صادق عليه السلام فرمود: امير مؤمنان به يارانش وصيت كرد: «هر گاه بلايى آشكار شد، ثروتتان را فداى جانتان كنيد و هرگاه بلايى نازل شد، جانتان را فداى دينتان كنيد و بدانيد هلاك شونده كسى است كه دينش هلاك شده باشد، و جنگ‌زده كسى است كه دينش مورد حمله قرار باشد. هان! بعد از بهشت نيازى نيست و بعد از دوزخ نيازمندى قطعى است. آن كس كه در بند دوزخ است، آزاد نمى‌شود و از زيان‌هايش نجات نمى‌يابد».[3]

[1]. ر. ك: حُرّ عاملى، محمّد بن حسن، وسائل الشيعة، ج 16، ص 122، روايت 21138.

[2]. ر. ك: نورى، حسين بن محمّدتقى، مستدرك الوسائل، ج 12، ص 183، روايت 13831.

[3]. ر. ك: حُرّ عاملى، محمّد بن حسن، وسائل الشيعة، ج 16، ص 192، روايت 21320.