مرتبه‌اى [را] كه در ميان امّت دارد، مى‌دانيد كه اختيار امّت را در آن راه مى‌دهد؟! به درستى كه امامت، قدرش از آن جليل‌تر و شأنش عظيم‌تر و مكانش رفيع‌تر و عمقش دورتر از آن است كه مردم به عقل‌هاى خود، به او توانند رسيد يا به رأى خود، ادراكِ او توانند كرد يا امامى به اختيار خود، نصب توانند نمود.

به درستى كه خداى- عزَّ و جلَّ-، ابراهيم خليل عليه السلام را به مرتبه امامت، بعد از نبوّت و خُلّت،[1] مخصوص ساخت و امامت را مرتبه سيّم آن دو فضيلت گردانيد و او را به آن فضيلت، تشريف داد و نام او را بلند ساخت. پس فرمود: «إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً»؛[2] يعنى: من، تو را امام مردم مى‌كنم. پس حضرت خليل عليه السلام از روى سُرور و شادى‌[3] گفت: «وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي»؛[4] يعنى: مرا امام كن و از فرزندان من، بعضى را امام. خداى تعالى فرمود: «لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ»؛[5] يعنى:

نمى‌رسد عهد من به ظلم‌كنندگان و ظالم، صاحب مرتبه امامت نمى‌شود. پس اين آيه، باطل كرد امامت هر ظالمى را تا روز قيامت، و از براى برگزيدگان الهى، مقرّر شد.

بعد از آن، خداى تعالى، حضرت ابراهيم عليه السلام را اكرام فرمود به آن كه امامت را در جمعى از ذرّيت او كه صاحب صفوت و طهارت بودند، قرار داد و فرمود: «وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ نافِلَةً وَ كُلًّا جَعَلْنا صالِحِينَ* وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إِيتاءَ الزَّكاةِ وَ كانُوا لَنا عابِدِينَ»؛[6] يعنى: بخشيديم به او اسحاق و يعقوب را از روى تفضّل يا زياده بر نعمت‌هاى سابقه يا زياده بر آنچه او استدعا نموده بود و همه ايشان را صالح گردانيديم، و گردانيديم‌[7] ايشان را امامان كه به امر ما هدايتِ مردم كنند. و وحى كرديم به سوى ايشان، كردنِ افعال خير را و اقامت نمودن نماز و دادن زكات را؛ و ايشان، عبادت‌كنندگان ما بودند.

بعد از آن فرمود كه: امامت، هميشه در ذرّيت حضرت ابراهيم عليه السلام بود و از بعضى به بعضى به ارث مى‌رسد در قرن‌هاى پى در پى تا آن كه به حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله رسيد. پس خداى- عزَّ و جلَّ- فرمود: «إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ»؛[8] يعنى: به درستى كه سزاوارترين مردمانِ به ابراهيم، آن جماعت‌اند كه پيروى او

[1]. خُلّت: خليلى، دوستى.

[2]. سوره بقره، آيه 124.

[3]. ج:« شادى و سرور».

[4]. سوره بقره، آيه 3.

[5]. سوره بقره، آيه 3.

[6]. سوره انبياء، آيه 72 و 73.

[7]. الف و ب:-« و گردانيديم».

[8]. سوره آل عمران، آيه 68.