كس به خدا شرك ورزد، دروغ بزرگى را مرتكب شده است».

ممكن است تصور شود به حكم اين دو آيه ، گناه شرك هرگز بخشوده نمى شود هر چند از آن توبه نمايد، در حالى كه مقصود غير اين است. و آن اين كه برخى از گناهان، بدون توبه نيز بر اثر رحمت گسترده خدا بخشوده مى شوند، ولى هرگز شرك در قلمرو چنين رحمت قرار نمى گيرد، زيرا مشرك هيچ گونه شايستگى براى نزول رحمت حق ندارد. البته بخشوده شدن در سايه توبه، امر جداگانه اى است، زيرا تحوّل عظيمى در روح و روان مشرك پديد مى آيد، و «شرك» به «اسلام» تبديل مى گردد. كسانى كه در صدر اسلام به پيامبر مى گرويدند، و پيامبر اسلام آنان را مى پذيرفت، مشرك بودند. آيات توبه با عموميت محكمى، شرك را نيز در بر مى گيرند آنجا كه مى فرمايد:

(وَهُوَ الَّذِى يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَيَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ وَيَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ) .[1]

«او است كه توبه را از بندگانش مى پذيرد و بدى ها را مى بخشد و آنچه را كه انجام مى دهيد، مى داند».

اين آيه و آيات ديگر، شامل بخشوده شدن شرك در سايه توبه نيز مى باشد.

10. اصرار بر كفر پس از ايمان

از برخى از آيات استفاده مى شود كه گروهى كه پس از ايمان، كفر مىورزند و بر كفر خود بيفزايند (از روى عناد اصرار ورزند) توبه آنان پذيرفته نمى شود، چنان كه مى فرمايد:

(إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمانِهِمْ ثُمَّ ازْدادُوا كُفْراً لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ