انگيزه هاى ديگرى داشته اند و اگر آنان معاد را از دريچه هاى مختلفى كه قرآن مطرح كرده است، مطالعه مى كردند و بدون هيچ غرض نفسانى يا سياسى به داورى مى نشستند، شك آنان تبديل به يقين مى گرديد.

قرآن معاد را يك حقيقت اجتناب ناپذير به شمار آورده و دلايل روشن و محكمى بر امكان وقوع آن اقامه نموده است كه براى جويندگان حقيقت جاى هيچ گونه انكار و يا شكى را باقى نمى گذارد به همين جهت قرآن شك و ترديد در آن را امرى شگفت مى داند و مى فرمايد:

( وَ إِنْ تَعْجَبْ فَعَجَبٌ قَولُهُمْ ءَإِذا كُنّا تُراباً ءَإِنّا لَفِى خَلْق جَديد...) .[1]

«اگر از چيزى در شگفتى، شگفت آور سخن آنها است كه مى گويند آيا هنگامى كه تبديل به خاك شديم آفرينش جديد خواهيم داشت. يعنى چگونه يك امر روشن را انكار مى كنند؟».

2. اعتقاد به معاد از اساطير است

از آنجا كه اصول شرايع در همه شرايع يكسان بوده و پيامبران بعدى بسان پيامبران پيشين، دعوت به معاد مى كردند، از اين جهت عرب معاصر با پيامبر اسلام كه به نبوت پيامبر اعتقاد نداشت معاد را دنباله اساطير تاريخى مى انگاشت قرآن سخن آنان را در اين باره چنين بازگو كرده است:

(لَقَدْوُعِدْنا نَحْنُ وَآباؤُنا هذا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلاّ أَساطِيرُ الأَوّلينَ).[2]

«ما و پدران ما پيش از اين، به معاد وعده داده شده ايم ولى اين، جز افسانه