عصر رسالت به نفى علّت فاعلى نيز گرايش داشتند و مى گفتند مرگ و حيات مربوط به گردش روزگار است و اين گذشت زمان است كه ما را به جهان نيستى روانه مى سازد.[1]

3. (وَما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالأَرْضَ وَما بَيْنَهُما لاعِبينَ* ما خَلَقْناهُما إِلاّ بِالْحَقّ وَلكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ* إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقاتُهُمْ أَجْمَعينَ) .[2]

«ما آسمان و زمين و آنچه را كه در ميان آنها است بازيگرانه وبى هدف خلق نكرديم، ما آنها را جز به حق (حكمت) نيافريديم، هر چند اكثر آنان نمى دانند، محققاً روز قيامت [3] (يَوْمُ الفَصْل) وعده گاه همه آنان است».

نكته جالب توجه در اين سه آيه اين است كه آنگاه كه در آيه نخست نداشتن هدف را نفى مى كند، در آيه سوم مسأله معاد را پيش مى كشد و از اين طريق حكيمانه بودن راز خلقت را ثابت مى كند و با توجه به برخى از آيه هاى پيشين كه در آن انديشه مخالفان معاد را بازگو نموده است. لزوم[4] معاد بر اساس اصل حكمت الهى و هدفدارى آفرينش كاملاً روشن مى گردد.

4. قرآن در سوره«نبأ» از«خبر عظيم» و اختلاف مشركان در آن سخن مى گويد و مى فرمايد:

(عَمَّ يَتَسائَلُونَ * عَنِ النَّبَإِ الْعَظيم* الّذى هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ* كَلاّ سَيَعْلَمُونَ * ثُمَّ كَلاّ سَيَعْلَمُونَ) [5].