تضاد است، اصل تحقق معاد است كه مستلزم حساب و بازخواست مى باشد خواه بدن برانگيخته شده در قيامت همان بدن عنصرى باشد و خواه بدن برزخى و يا به گونه اى ديگر، در هر حال اعتقاد به معاد با تمايلات نامحدود مادى انسان سازگار نبود، نه كيفيت آن.

7. تعلق نفس به بدن پيشين مرجح لازم دارد

از آنجا كه نفس عصاره و چكيده تكامل بدن است با آن رابطه مخصوص دارد. رابطه نفس با بدن رابطه جعلى و قراردادى نيست، بلكه رابطه تكوينى و آفرينشى است و به خاطر همين رابطه تا روزى كه نفس با بدن همراه است به بدن خود تعلق دارد نه به بدن ديگرى.

ولى آنگاه كه نفس از بدن جدا شد و بدن به اجزاى پراكنده خاكى تبديل گشت در اين صورت، رابطه نفس با بدن قطع شده حتى اگر اين اجزا در سايه گرد آمدن، صورت انسانى را تشكيل دهند، تعلق نفس به آن بدن (كه رابطه طبيعى را از دست داده است) مرجح مى خواهد و گفته مى شود چرا به اين بدن تعلق گرفت نه به بدن ديگر؟[1]

پاسخ

اعتماد بر اين اشكال و نفى معاد جسمانى عنصرى در صورتى صحيح است كه از طريق برهان ثابت شود كه ميان هر نفس و بدنى كه از آن جدا شده است، رابطه اى وجود ندارد ونسبت هر نفس به هر بدن مساوى و يكسان مى باشد و در غير اين صورت ما احتمال مى دهيم كه ميان هر نفس و بدنى كه در دامن آن پرورش يافته است خصوصيتى وجود دارد كه آن خصوصيت در ميان