اضافى چيزى است كه در مفهوم آن انتساب به غير نهفته باشد; در اين تقسيم، صفات اضافى در مقابل صفات حقيقى قرار دارند. بنابر اين يك تقسيم ثلاثى وجود دارد:1. حقيقى، 2. اضافى، 3. انتزاعى. بنابراين وصف حيات، حقيقى، وصف علم، اضافى، وصف خالقيت، انتزاعى است.

اين اصطلاح برخى از متكلمان است، ولى آنچه كه در ميان محققان معروف است، به نحو ديگر است و آن تقسيم صفات خدا به صورت ثُنائى به حقيقى و اضافى است كه در اين تقسيم، صفات حقيقى نيز بر دوگونه اند، يا هيچ نوع اضافه اى به غير از ذات ندارند، مانند حيات و يا در عين حقيقى بودن اضافه به غير ذات دارند. مانند علم به موجودات و خلق، قسم نخست را حقيقى و نفسى محض و قسم دوم را حقيقى و نفسى ذات اضافه، مى گويند.

در مقابل آن، آن رشته از صفاتى كه جز منشأ انتزاع، هيچ نوع واقعيتى در خارج ندارند، صفات اضافى و انتزاعى نيز مى نامند. در اين اصطلاح«اضافى» و «انتزاعى» يكى است و تقسيم كاملاً ثنايى است: حقيقى، اضافى، يا حقيقى، انتزاعى.

4. صفات تنزيهى و تشبيهى

اين تقسيم مربوط به اهل معرفت مى باشد و حاصل آن اين كه هر صفتى كه خدا با آن معرفى مى شود، هرگاه جز در او، در جاى ديگر يافت نشود، آن صفت تنزيهى است. مانند قديم، ازلى، ذاتى، بسيط محض، قدوس (منزه از ماهيت)، اينها يك رشته صفاتى است كه موجود امكانى با آنها معرفى نمى شوند، ولى هرگاه نظير آن در غير واجب نيز، ولو به صورت نازل تحقق داشته باشد، به آن صفات تشبيهى مى گويند، مانند سميع و بصير; درست است ميان سميع و بصير بودن واجب و ممكن فاصله زياد است، ولى در هر